%0 Journal Article %T بررسی تداعی مجاورت و علاقه‌های مجاز %J پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت %I دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران %Z 2382-9850 %A هادی زاده, محمد جواد %A مرتضایی, جواد %D 2018 %\ 10/23/2018 %V 7 %N 2 %P 215-226 %! بررسی تداعی مجاورت و علاقه‌های مجاز %K مجاز %K علاقه‌های مجاز %K تداعی %K قطب مجازی زبان %K مجاورت %R 10.22059/jlcr.2018.68458 %X مفهوم مجاز به دلیل پیوند داشتن با زبان قرآن و باورهای کلامی مسلمانان، از آغاز مطالعات بلاغی در جهان اسلام به صورت بحثی چالش‌برانگیز و مهم مورد توجه بوده‌است. فرّاء، ابن ابی‌الخطاب قرشی، ابوعبیده معمّربن مثنی، جاحظ و عبدالقاهر جرجانی مهم‌ترین کسانی هستند که گام‌های اساسی را در شکل‌گیری تعریف مجاز برداشته‌اند. این مفهوم نزد سکّاکی و خطیب قزوینی به یک اصطلاح بلاغی تبدیل ‌شد و تا امروز نیز در علم بیان به همان شکل مطرح است. در دوران معاصر، هرچند پژوهش‌های زبان‌شناسی در روشن شدن تقسیم‌بندی و تعریف مباحث علم بیان و بدیع کمک بسیاری کرده‌است، اما دربارۀ مجاز همان تعریف سنّتی و علاقه‌های مطرح در متون بلاغی کهن تکرار شده‌است. این مقاله پس از بیان سیر تطوّر تعریف مجاز و علاقه‌های آن، به نقد و بررسی این بحث بر اساس نظریۀ قطب‌های استعاری و مجازی زبان یاکوبسن خواهد پرداخت و با یاری گرفتن از مفهوم تداعی معانی و قانون مجاورت در تداعی می‌کوشد تا نشان دهد کاربردهای مجاز مرسل در حقیقت، مجاز به علاقۀ تداعی مجاورت هستند و می‌توان با این رویکرد، نگاهی تازه به بحث علاقه‌های مجاز داشت و آموزش آن را تسهیل نمود. %U https://jlcr.ut.ac.ir/article_68458_33da70eeb5275485fe70227fe705bd84.pdf