Journal of Literary Criticism and Rhetoric

Document Type : scientific-research

Authors

1 Assistant professor of the language and literature of Kurdistan University

2 Ph.D. Candidate of Arabic Language and Literature, Bu Ali Sina University

Abstract

Translation as one of the main factors in universalizing a work of art plays a significant role in the relationship between various nations and cultures. It offers an interactive context for two thoughts, and opens up new intellectual horizons for them. Kalila and Dimna, written by Ibn al-Muqaffa and Translated by Abu’l-Ma’ali Nasrallah from Arabic into Persian, is one of the most important texts of Persian literature. It has attracted the attention of a large number of researchers. Having been translated in different stages of history, translators have manipulated its text to suit their tastes. One kind of manipulation is explication which was first introduced and theorized by Jean Darbelnet as one of the strategies of translation. This study examines the process of explication in Abu’l-Ma’ali Nasrallah’s translation of the story of “The Lion and the Ox” in Kalila and Dimna. Research findings demonstrate that the translator has employed all types of explication in the levels of meaning and discourse, namely replacement, reference, deletion, coherence, and elaboration. Furthermore, they show that elaboration is the most frequent type of explication.

Keywords

ابن‌مقفع، عبداالله (بی‌تا)، کلیله و دمنه، بیروت، دارالکتب العلمیة.
ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414ق.)، لسان‌العرب، چ3، بیروت، دارصادر.
انزابی‌نژاد، رضا (1372)، گزیدۀ کلیله و دمنه، چ2، تهران، جامی.
پهلوان‌نژاد، محمدرضا (1388)، «بررسی جنبه‌های شفاف‌سازی در برخی از ترجمه‌های فارسی به انگلیسی گلستان سعدی بر مبنای بافتی متناظر»، جستارهای ادبی، د 42، ش 166، صص 129ـ146.
تقی‌زاده، فرناز و طیبه امیریان (1390)، «بررسی عناصر داستان در کلیله و دمنه فارسی و عربی (باب شیر و گاو)»، پژوهش‌های نقد ادبی، د 1، ش 3، صص 103ـ131.
حری، ابوالفضل (1390)، «سبک در ترجمه: راهکارهای فردی صالح حسینی از رهگذر همگانی‌های ترجمه در ترجمۀ خشم و هیاهو»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، ش 62، صص 23ـ42.
حقانی، نادر (1386)، نظرها و نظریه‌های ترجمه، تهران، امیرکبیر.
حیدری، علی (1387)، «بررسی بعضی اختلاف‌های کلیله و دمنۀ نصراالله منشی با ترجمۀ عربی ابن‌مقفع و داستان‌های بیدپای و پنجاکیانه»، نشریۀ علوم انسانی، دانشگاه الزهراء، س 17 و 18، ش 68ـ69، صص 45ـ61.
خزاعی‌فر، علی (1391)، ترجمۀ متون ادبی، چ 9، تهران، سمت.
دلشاد، شهرام، سید مهدی مسبوق و مقصود بخشش (1394)، «نقد و بررسی ترجمۀ شهیدی از نهج‌البلاغه بر اساس نظریۀ گرایش‌های ریخت‌شکنانۀ آنتوان برمن»، مطالعات ترجمۀ قرآن و حدیث، د 2، ش 4، صص 99ـ 120.
دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران.
شیری، علی‌اکبر (1382)، «مفهوم انسجام و انواع آن»، آموزش زبان و ادبیات فارسی، ش 68، صص 9ـ15.
صلح‌جو، علی (1377)، گفتمان و ترجمه، چ 1، تهران، مرکز.
عوفی، محمد (1361)، تذکرۀ لباب‌الألباب، تصحیح محمد قزوینی، تهران، رازی.
غفرانی، محمد (1344)، «کلیلة و دمنة فی العربیة والفارسیة»، الدراسات الأدبیه، ش 25 و 26. صص 102ـ114.
ــــــــــــ (1355)، «پژوهشی دربارۀ شیوۀ فنی داستان‌های کلیله و دمنه»، ش 25. صص 32ـ46.
ــــــــــــ (1356)، «عرض و تحلیل کتاب کلیله و دمنه»، ش 30.
ــــــــــــ (1358)، «پژوهشی دربارۀ سبک ابن‌مقفع و ابوالمعالی در کلیله و دمنه»، ش 32 و 33. صص 41ـ56.
قلی‌زاده، حیدر (1380)، مشکلات ساختاری ترجمۀ قرآن، چ 1، تبریز، مؤسسۀ تحقیقاتی دانشگاه تبریز.
لطفی‌پور، مهدی (1390)، «پیوستگی متنی سوره‌های قرآن کریم»، مطالعات قرآن و حدیث، س4، ش 2 (پیاپی 8)، صص 129ـ150.
ماندی، جرمی (1391)، معرفی مطالعات ترجمه و نظریه‌ها و کاربردها، ترجمۀ علی بهرامی و زینب تاجیک، چ 1، تهران، رهنما.
مشتاق‌مهر، رحمان (1379)، «تلقی قدما از ترجمۀ ادبی»، نشریۀ زبان و ادب، د 5، ش 11، صص 103ـ113.
معین، محمد (1371)، فرهنگ فارسی، چ 8، تهران، امیرکبیر.
معین‌الدّینی، فاطمه (1382)، «شگردهای ایجاد انسجام متن در کلیله و دمنه»، فرهنگ، د 16، ش 46 و 47، صص 303ـ326.
ندا، طه (1380)، ادبیات تطبیقی، ترجمۀ زهرا خسروی، چ 1، تهران، فرزان.
نصراالله منشی، ابوالمعالی (1393)، کلیله و دمنه، تصحیح مجتبی مینوی طهرانی، تهران، امیرکبیر.
Baker, Mona (1996). Corpus-Based Translation Studies; The Challenges that lie ahead. Harold Somers (Ed.) Terminology, LSP and Translation. Amsterdam: John Benjamin’s.