عنایتاالله شریفپور؛ محمدصادق بصیری؛ آرزو پوریزدانپناه کرمانی
چکیده
بینامتنیت یکی از کاربردیترین نظریهها در حوزۀ ادبیات تطبیقی است؛ زیرا مانند ادبیات تطبیقی، به تأثیرگذاریها میپردازد و نظریهپردازان آن بر این اعتقادند که هر متنی، حاصل جذب و تغییر شکل ...
بیشتر
بینامتنیت یکی از کاربردیترین نظریهها در حوزۀ ادبیات تطبیقی است؛ زیرا مانند ادبیات تطبیقی، به تأثیرگذاریها میپردازد و نظریهپردازان آن بر این اعتقادند که هر متنی، حاصل جذب و تغییر شکل متنی دیگر است. فن مقامه از نظر تکنیک داستاننویسی، بر ادبیات اروپا تأثیری گسترده و بازتابی گوناگون داشتهاست و از نظر فنی و سرشت واقعگرایانه، الهامبخش روایات پیکارسک بودهاست. البته گروهی از منتقدان، این تأثیرگذاری و اثرپذیری را نفی کردهاند. نگارندگان مقاله با شیوهای سندکاوی و کتابخانهای و روش تحلیلی ـ توصیفی، روایات پیکارسک و مقامات را با تکیه بر نمونههای آنها بررسی تطبیقی و بینامتنی کردهاند. در این گفتار، مهمترین گزارههای مشترک روایات پیکارسک و مقامات، بررسی شدهاست. بررسی تطبیقی و بینامتنی مقامات و روایات پیکارسک، نشاندهندۀ برهمنماییهای ساختاری این دو گونۀ ادبی در دو فرهنگ متفاوت و لاجرم دو زبان متمایز، در دو موضع گوناگون است. گزارههای مشترک آنها از قطعیت بینامتنیت و آگاهانه بودن آن میان این دو نوع ادبی حکایت میکند و بر تأثیرگذاری مقامات در روایات پیکارسک و شواهد تاریخی این موضوع، صحه میگذارد.