نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، رشته زبان و ادبیات فارسی.
2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز. ایران.
3 استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، رشته زبان و ادبیات فارسی، ایران
چکیده
یکی از مهمترین ویژگیهای سبکی نظامی که در ساختار شعر از طریق الگوهای تکرار سبب هماهنگی و تناظر میشود، توازن نحوی است. توازن نحوی، با دربرگرفتن تکرارهای کلامی خلاق، به شیوه قاعده افزایی، عاملی نقشمند در ساخت موسیقی زبان و القای کلام است. خمسه نظامی را میتوان گنجینهای ارزشمند از تکرارهای هنری دانست که اسباب ایجاد نظم را فراهم میسازند. نظامی با بهرهگیری آگاهانه از نیروی زبان، به شیوه ترکیب و سازوارگی، مجموعهای از واژگان را کنار هم قرار داده که در روابط نحوی، با اسلوب تکرار، مبناهای موسیقی را شکل میدهند. عامل مهمی که شاکله توازن نحوی را در خمسه بنا نهاده، وجود انواع قرینه است. قرینه، با ایجاد تکرارهای پنهان در متن، پیوندهایی جمالشناسانه خلق میکند که اساس موسیقی در شعر تلقی میشوند. نظامی در خمسه با تکرار نقشهای دستوری و جابهجاییهای نقشی، بر مبنای قرینههای نحوی و واژگانی، در ساخت زبانی شعر، و با چیدمانهای نقشی یکسان و همسانسازیهای هجایی، بر اساس قاعده قرینههای نحوی و هجایی در ساخت بلاغت شعر، سبب خلق توازن نحوی شده است. توازن نحوی در خمسه نظامی غالباً بر اساس الگوی تباین است که نسبت به الگوهای تشابه وجه هنری تری دارد و مخاطب را به تکرارهای پنهان در نظام همنشینی رهنمون میشود. این جستار میکوشد تا با ارائه رویکردهای نوین در حوزه تکرار، به شیوه توصیفی - تحلیلی، چشماندازهای متفاوتی از زبان شعر نظامی عرضه کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Syntactic balance, Nizami`s language, linguistic and rhetorical constructions, music, symmetrization
نویسندگان [English]
- aghileh arasteh 1
- ahmad goli 2
- nasser alizadeh 3
1 Ph.D. Candidate of Persian Language and Literature, University of Azerbaijan Shahid Madani, Azerbaijan, Tabriz
2 Professor of Persian Language and Literature, University of Azerbaijan Shahid Madani , Tabriz. Iran
3 Professor of Persian Language and Literature, University of Azerbaijan Shahid Madani , Tabriz. Iran
چکیده [English]
One of the most important stylistic features of Nizami`s language that creates harmony and correspondence in the structure of poetry through repetition patterns is syntactic balance. Syntactic balance, by including creative verbal repetitions, in a rule-enhancing manner, is a key factor in creating the music of language and inducing speech. Nizami`s Khamsa can be considered a valuable treasure trove of artistic repetitions that provide the means to create verse. By consciously utilizing the power of language, Nizami has put together a set of words through composition and arrangement, which through syntactic relationships and repetition, form the foundations of music. An important factor that establishes the structure of vatious types of parallelism. By creating hidden repetitions in the text, parallel creates aesthetic connections that are considered the basis of music in poetry. Nizami in Khamsa has created syntactic balance by repeating grammatical patterns, based on syntactic and lexical parallels, in the linguistic structure of the poem, and by using indentical pattern arrangements and syllabic assimilations, based on the rule of syntactic and syllabic symmetry, in the rhetorical structure of the poem. Syntactic balance in Nizami`s poem is often based on a pattern of contrast, which is more artistic than similarity and leads the audience to hidden repetitions in the system of conjunctions. This essay attempts to present different perspectives on the language of Nizami`s poetry in a descriptive-analytical manner by presenting new approaches in the field of repetition
کلیدواژه‌ها [English]
- Syntactic balance
- Nizami`s language
- linguistic and rhetorical constructions
- music
- symmetrization
)