نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• عقیله اراسته ¹
• احمد گلی ²
• ناصر علیزاده ³

¹ هیچکدام

² زبان و ادبیات فارسی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز. ایران.

³ گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز. ایران.

چکیده

یکی از مهم ترین ویژگی های سبکی نظامی که در ساختار شعر از طریق الگوهای تکرار سبب هماهنگی و تناظر می شود، توازن نحوی است. توازن نحوی، با دربرگرفتن تکرارهای کلامی خلاق، به شیوة قاعده افزایی، عاملی نقش مند در ساخت موسیقی زبان و القای کلام است. خمسة نظامی را می توان گنجینه ای ارزشمند از تکرارهای هنری دانست که اسباب ایجاد نظم را فراهم می سازند. نظامی با بهره گیری آگانه از نیروی زبان، به شیوة ترکیب و سازوارگی، مجموعه ای از واژگان را کنار هم قرار داده که در روابط نحوی، با اسلوب تکرار، مبناهای موسیقی را شکل می دهند. عامل مهمی که شاکلة توازن نحوی را در خمسه بنا نهاده، وجود انواع قرینه است. قرینه، با ایجاد تکرارهای پنهان در متن، پیوندهایی جمال شناسانه خلق می کند که اساس موسیقی در شعر تلقی می شوند. نظامی در خمسه با تکرار نقش های دستوری و جابه جایی های نقشی، بر مبنای قرینه های نحوی و واژگانی، در ساخت زبانی شعر، و با چیدمان های نقشی یکسان و همسان سازی های هجایی، بر اساس قاعدة قرینه های نحوی و هجایی در ساخت بلاغت شعر، سبب خلق توازن نحوی شده است. توازن نحوی در خمسة نظامی غالباً بر اساس الگوی تباین است که نسبت به الگوهای تشابه وجه هنری تری دارد و مخاطب را به تکرارهای پنهان در نظام هم نشینی رهنمون می شود. این جستار می کوشد تا با ارائة رویکردهای نوین در حوزة تکرار، به شیوة توصیفی - تحلیلی، چشم اندازهای متفاوتی از زبان شعر نظامی عرضه کند.

کلیدواژه‌ها

• توازن نحوی
• خمسة نظامی
• ساخت زبانی و بلاغی
• قرینه سازی
• موسیقی

عنوان مقاله [English]

The Study of Syntactic Balance in Nizami`s Poetry, Based on Symmetrizing

نویسندگان [English]

• aghileh arasteh ¹
• ahmad goli ²
• nasser alizadeh ³

¹ nothing

² Persian Language and Literature, University of Azerbaijan Shahid Madani. Tabriz. Iran

³ Persian Language and Literature, University of Azerbaijan Shahid Madani. Tabriz. Iran

چکیده [English]

Syntactic balance is one of the most important of Nizami`s style, that causes harmony and correspondence in the structure of poetry by repetition patterns. Syntactic balance is an important factor in making language music and inducing words, including creative verbal repetitions in a rule-adding manner. Nizami`s Khamsa can be considered a valuable treasure of artistic repetition that provide the means to create verse. Nizami, with conscious use of the power of language, put a set of words together which form the bases of music in syntactic relations, with the style if repetition, in the way of composition and compatibility.

An important factor that establishes the form of syntactic balance in Khamsa, is the existence of symmetry types. Symmetry creates aesthetic links that are considered the basis of music in poetry, by creating hidden repetitions in the text. Nizami in Khamsa has created syntactic balance by repeating grammatical roles and role shifs, based on syntactic and lexical similsrities, in the linguistic construction of the poem, and with the same role arrangements and syllabic rules in the construction of poetic rhetoric.

In spite of having a sublime form and musical texture, Nizami`s language has been neglected in terms of investing the types of balance and syntactic aesthetics.This essay, considering all kindes of symmetry, tries to present different perspectives of the language if Nizami`s poetry in a descriptive – analytical manner by presenting new approaches in the field of repetition.

The syntactic balance in Nizami`s Khamsa based on rules that overlap with different symmetries. This shows the close connection of syntactic repetitions with the verse and music of words, which is widespread in the poem`s syntagmatic axis. Considering the important role they play in the construction of balance, symmetries are considered as the basis of syntactic balance that form repetition patterns in the structure of the poem. Nizami has created a balance texture of syntactic repetitions that form the basis of the rhythm and music of his language in Khamsa, by using syntactic, lexical, and syllabic symmetries

کلیدواژه‌ها [English]

• Syntactic balance
• Nizami`s language
• linguistic and rhetorical constructions
• music
• symmetrization