نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه مدرسی ¹
• ثانیه مخبر ²

¹ استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

² کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

مقالاتشمسبه عنوان اثری برجسته و مهم در تاریخ عرفان و ادبیات فارسی که ارتباط تنگاتنگی با مولوی، زندگی و آثارش دارد، با وجود این کمتر مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. نگاشته­هایی که به عنوان مجموعه­ای گرانبها از مواعظ و گفتارهای سرسلسلگان طریقت مولوی از سواد به بیاض نینجامیده و به صورت مشتی یادداشت از هم گسیخته و نامنظم باقی مانده است و یکی از دلایل کم توجهی به این کتاب، ساختار جملات از هم گسیخته و عدم انسجام ظاهری متن است. در این پژوهش سعی بر اثبات وجود انسجام متنی با تکیه بر نظریه سخن کاوی و توجه به بافت متنی (نقش و ارتباط عناصر زبانی در متن و تأثیر آن در تبلور معنا و تفهیم مطلب)است. انسجام متنی شامل روابط معنایی می­شود که به وسیلۀ آن، ارتباط هر قطعه از گفتار یا نوشتار می­تواند به عنوان متن انجام وظیفه نماید. هالیدی (M.A.K Halliday) و حسن (R.Hasan) به عنوان کسانی که در ساختمان متنی و روابط بین جمله­ای نقش کلیدی داشته­اند؛ معتقدند که انسجام به کلیۀ رابطه­هایی اطلاق می­شود که عنصری از یک جمله را به عناصر جملات قبلی مرتبط می­دارد. ابزارهای آفرینندۀ انسجام متنی و روابط بین جمله­ای به سه دستۀ دستوری، لغوی و پیوندی تقسیم می­شوند. 
در بررسی انسجام متنی مقالات، عوامل انسجام چون انسجام دستوری متن را در دو   بخش ارجاع و حذف، انسجام لغوی در دو صورت تکرار و همایش و انسجام پیوندی در        چهار نوع ارتباط اضافی (Additive)، سببی (Caushre)، تقابلی «ارتباط خلاف انتظار»    (Adversative) و زمانی (Temporal) مورد کنکاش قرار داده­ایم. مقالات شمس تبریزی علی رغم گسیختگی و پراکندگی ظاهری از انسجام متنی برخوردار است که این انسجام مدلول توجه به عوامل به وجود آورنده انسجام متنی تحقق می­یابد

کلیدواژه‌ها

• مقالات شمس تبریزی
• انسجام متنی
• ارتباط زمانی
• سببی
• تقابلی و زمانی

عنوان مقاله [English]

Textual coherence in Shams-Tabriz’s Articles

نویسندگان [English]

• Fateme Modarresi ¹
• Saniye Mokhber ²

¹ Persian language and literature professor at the University of Urmia

² Master of Persian Language and Literature, University of Urmia

چکیده [English]

Textual coherence in cloudy semantic relations through which the relation is each piece of speech or writing acts as context. MA.k Holliday and R.Hassan played a key ale estabhshing the relationship in contchal shachre and the relationship among sentence elements. The believe that coherence applies to all kids of relations which link one element of the sentence to the element in previous sentence. The factors bringing about textual coherence among element in a sentence are divided into 3 categories: 1. Grammatical 2. Lexicon 3. Connectives
The present article is an  endeavor to survey. The fragmented and scattered writings of Shams-e- Tabriz as the mentor of Molavis Tariqat (way of thinking). The writings not published as a compiled book by Shams-e- Tabriz himself.
The Grammatical coherence of Shams,s articles is shied in two parts i.e. reference and omission, lexical coherence in two parts i.e. repetition and collocation. Finally the connechire coherence is shadied in 4 parts. Namely, additive, causative, contrastive and tempral

کلیدواژه‌ها [English]

• Shams-Tabriz Articles
• Textual coherence
• additive
• Caushre
• Adversative
• Temporal