نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• افسانه حسن‌زاده دستجردی

دانش آموختة دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران

چکیده

دو نوع متفاوت روایت تاریخی و روایت شاعرانه از داستان بهرام گور وجود دارد. در یک سو، دیدگاه تاریخ‌نویسان و در سوی دیگر، نگاه فردوسی به عنوان شاعری داستان‌پرداز درباره­ این موضوع می­باشد در این مقاله، تلاش نگارنده بر آن است که بر اساس تعریف دو نوع نگاه تاریخی و شاعرانه، به این تفاوت دیدگاه‌ها صورت تحقیقی بدهد.
برخی از تفاوت‌ها، دخالت عمیقی در سیر و طرح روایت ندارند و تنها به لحاظ کمّی و آماری اختلاف‌هایی در برخی از عناصر نه چندان مؤثّر در داستان به وجود می‌آورند. اختلاف نظر فردوسی و تاریخ‌نویسان درباره زمان تولد، سّن، مدت پادشاهی بهرام و... از این‌گونه‌اند. دسته‌ای دیگر از تفاوت‌ها، دیگرگونگی نگاه‌ها را در نوع طرّاحیِ روایت و عواملی چون شخصیت‌پردازی، طرح، انسجام متن و... می‌رسانند.
بی‌تردید مهم‌ترین علت وجود این اختلافات را باید در تفاوت شیوه بیان متن ادبی و متن تاریخی جست؛ متن ادبی دارای سبک و بیان زبانی متمایزی از متن تاریخی است. البتّه در شکل‌گیری این اختلاف‌ها، مسایلی چون مقتضیات اجتماعی و مذهبیِ زمان فردوسی هم دخیل بوده‌اند که در این مقاله به اختصار بررسی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• شاهنامه
• بهرام گور
• داستان
• بررسی
• تاریخ و اختلاف نگاه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of Fictional Logic of Bahrame gur in Shahname and the Other Ancient Historical Texts

نویسنده [English]

• Afsaneh Hasanzadeh Dastjerdi

phD. Candidate of Persian Language and Literature Tehran University

چکیده [English]

Studying the comparison between Bahrame Gour’s story in Shahnameh and the ancient, historical texts
In this article we studied the differences between two historical and fictional narrations of Bahram e Gour’s story. To obtain this aim we studied historiographer’s point of view and on the other hand the Firdowsi’s narration has been represented. In order to explain the differences we defined two points of views. Some of these differences are not deeply engaged in narration’s plan and cause just a few quantitative and statistic differences in some secondary elements of the story. For example the disagreement between Firdowsi and historiographers views on Bahram’s date of birth, his age, duration of his monarchy, etc. Some other differences are based on planning of narration, characterization, plan, coherence of the text, etc. This is undoubtedly due to differences in style between literary text and historical text because in comparison with the historical text, the literary text has different styles and linguistic expression.
We have also studied some social and religious elements of Ferdowsi’sera which have influenced these differences

کلیدواژه‌ها [English]

• Shahnameh
• Bahram -e- gour
• Fiction
• history and different point of view