نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی کمالجو ¹
• الهام زارع ²

¹ استادیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه مازندران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

سعدی ‌شیرازی از بزرگ‌ترین شاعران فارسی‌زبان است که بر زبان عربی هم مسلّط بوده است. با وجود تسلّط سعدی بر زبان عربی، اشعار عربی، بخش کوچکی از اشعار او را به خود اختصاص داده است. ولی همین‌ اشعار کم‌، نشان‌دهندۀ جایگاه رفیع سعدی در میان شاعران ایرانی عربی‌سرا است. در این مقاله تشبیه که از موضوع­های محوری حوزۀ علوم بلاغی محسوب می‌شود در اشعار عربی سعدی بررسی و تحلیل می‌شود و نشان داده می‌شود که شیوه کاربرد تشبیه چه از جهت شکل و چه از نظر محتوا، نشان دهندۀ زبان خاصّ این شاعر می‌باشد. تشبیه در اشعار سعدی، علاوه بر کیفیت خاصّ، فراوان یافت می‌شود. نویسنده انواع تشبیهات به‌کار رفته در ابیات عربی را بررسی کرده تا بخشی از زیبایی‍‍‍های شعر این شاعر بیش از پیش آشکار شود. سعدی در اشعار عربی خود انواع تشبیه؛ مفصل، مجمل، مؤکد، مجمل بلیغ و... را به‌کار برده است. نوع و میزان تشبیهاتی که وی به‌کار برده نشان‌دهنده آن است که وی بیش از آن‌که به‌دنبال نشان دادن توانایی خود در به‌کارگیری صنایع ادبی باشد در پی ابلاغ معنا بوده است.

کلیدواژه‌ها

• سعدی
• اشعار عربی
• علم بیان
• تشبیه
• مشبّه و مشبّه‌به

عنوان مقاله [English]

Rhetoric Analysis on Metaphor in Sa’adi’s Arabic Poems

نویسندگان [English]

• Mostafa Kamaljoo ¹
• Elham Zare ²

¹ Assistant Professor of Arabic Language and Literature, University of Mazandaran

² PhD Student of Persian Language and Literature, University of Allameh Tabatabaie

چکیده [English]

Sa'adi Shirazi, as one of the greatest Persian poets, was also fluent in Arabic language. Despite his fluency in Arabic, he has few poems in this language; however these few poems show his high position among Iranian poets who composed in Arabic. Metaphor as an important rhetoric figure would be analyzed in Sa’adi’s poems to show how much the manner of metaphor use, both in terms of form or content, is important in his specific poetic language. Since Sa’adi makes frequent use of metaphor in his poetry, the authors, in present article, try to study different types of imagery and metaphor used in his Arabic verses. He had used several types of metaphor, such as absolute, active, complex, compound etc. in his Arabic poems. The form and the quantity of the metaphors had been used in his poems show that he sought to convey meanings rather than showing his abilities in using literary industries. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Sa’adi
• Arabic Poems
• Eloquence
• Metaphor
• Vehicle