نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• سعید مهدوی‌فر

دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه ایلام

چکیده

تخیل اصیل، دنیایی نو و دیگرگون برابر دیدگان سخنور ترسیم می‌کند؛ او ناگزیر است برای هستی بخشیدن به این دنیا، از اسامی و هنجارهای عادی زبان دوری جوید و خود اسم‌های تازه‌ای برای نام‌گذاری آن بیافریند. او همواره از این امکان برخوردار نیست که دست به خلق و ساختن واژه‌های بسیط بزند؛ بنابراین برای بیان مفاهیم و نویافته‌های خود از واژه‌های سادۀ زبان بهره می‌گیرد و ترکیبات تصویری و زبانی تازه‌ای می‌سازد تا گنجینۀ زبانی خود را گسترش بدهد. یکی از اساسی‌ترین شیوه‌های هنری- زبانی برای غنابخشیدن به گنجینۀ واژه‌های یک زبان، تصویرسازی، یعنی آفرینش ترکیب­های کنایی و استعاره­های بدیع است. مهم­ترین کارکرد تصویرسازی و اساساً زبان ادبی در این راستا، آفرینش «نام­تصویرها» است؛ نام­تصویر نقطۀ مقابل نام­های حقیقی­ای است که زبان هنجار می­سازد. نام­تصویر بر اساس ساختارهای تصویری و زبانی مشخصی آفریده می‌شود و از گستردگی و بلاغت شگرفی برخوردار است. عواملی مهمی چون غنابخشیدن به گنجینۀ واژه‌های زبان، بهره­های فرهنگی، رفع برخی از دشواری­های متون ادبی و کمک به تحلیل شایستۀ شخصیّت هنرور، بایسته می‌سازد که فرهنگ نام‌تصویرهای ادب پارسی نگاشته شود. این جستار ضمن تأملی در هستی‌شناسی نام‌تصویر به تبیین وجوه بایستگی این خدمت فرهنگی می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

• نام‌تصویر
• تصویرسازی
• زبان و ادب پارسی
• واژه‌سازی
• دیوان خاقانی

عنوان مقاله [English]

The Necessity of Writing Persian Name-Image Lexicon Studying Divan-e Khaqani

نویسنده [English]

• Saeed Mahdavifar

Ph.D Studnet, University of Ilam

چکیده [English]

The pure imagination draws a new and different world in front of the eyes of the rhetorician, who has to avoid the ordinary norms of language and create new words to name the world. He does not always have the capability to create new words; so he uses the simple ordinary words to deliver his newly found concepts. He also makes imaginary and word structures to expand his lingual treasury. One of the main lingual-artistic ways to enrich the word complex of a language is image-making which means creating exquisite metaphors. The most important function of image-making and mainly literary language is creating name-images that are the opposite point of the real names made by the normal language. A name-image is created according to certain pictorial and lingual structures and can be greatly extended. It is important for the enrichment of the language, cultural interests, proper analysis of the artist personality, to make a lexicon of name images for the Persian literature. This essay tries to explain necessary aspects of this cultural objective through the images ontology.

کلیدواژه‌ها [English]

• name-image
• Illustration
• Persian language
• literature and Diven-e Khaqani