نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
ایهام یکی از مهمترین صنایع معنوی بدیع در ادبیات فارسی است، اما علی رغم اهمیتش در تعریف و انواع آن در کتب بدیع و بلاغت دقت کافی نشده است. یکی از اهداف مقالۀ حاضر بازتعریف ایهام است. در این مقاله با بررسی تعریف ایهام در کتب گوناگون قدیم و جدید، سعی میشود تعریف دقیقتری از ایهام به دست داده شود. همچنین انواع ایهام در کتابهای قدیم و جدید بلاغی فارسی و عربی- مانند ایهام مجرده، ایهام مرشحه، ایهام مبیّنه، ایهام ذوالوجوه- نقل و سپس تحلیل و نقد میشود؛ و سپس با بهرهگیری از دانش زبانشناسی، تقسیمبندی تازهای از ایهام به دست داده میشود. این تقسیمبندی با استفاده از مثالهای گوناگون از متون کلاسیک و معاصر فارسی، اثبات میشود. برخی از انواع ایهام که در این مقاله مطرح و تعریف شده اند، عبارتند از: ایهام واژگانی، ایهام نحوی، ایهام گروهی، ایهام ساختاری، ایهام مرجع ضمیر، ایهام حذف، ایهام خوانشی، ایهام زَبَر زنجیری. این مقاله، روشی نو را برای تحلیل ایهام در آثار ادبی، بهویژه شعر، مطرح میکند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A New Look at Ambiguity in Persian Rhetoric
نویسنده [English]
- Amir Chenari
Assistant Professor, Shahid Beheshti University
چکیده [English]
Ambiguity is one of very important techniques in Persian rhetoric, but in spite of its importance, it seems there is not enough accuracy in its definition and types. The present essay tries to redefine the concept of ambiguity. We will begin by analyzing the definitions of ambiguity and amphiboly according to the old and new Persian sources; then we presents a new definition and review and analyze various types of this technique. Based on Linguistics, new types of ambiguity in Persian rhetoric will be discussed; these include, for example, lexical ambiguity, syntactic ambiguity, structural ambiguity, elimination ambiguity, reading ambiguity, and supra segmental ambiguity. This article presents a new method for analyzing ambiguity in literary works, especially poetry.
کلیدواژه‌ها [English]
- Ambiguity
- amphiboly
- Persian rhetoric
- rhetoric and types of ambiguity
)