نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• سیّداسماعیل حسینی‌ اجدادنیاکی

استادیار زبان و ادبیّات عربی دانشگاه گیلان

چکیده

خطبۀ جهاد از مشهورترین خطبه‌‌هاى حضرت علی^(ع) است که مضمونش بر محور جهاد دور می‌زند. گفتمان خطبه، اهمّیّت جهاد و آثار مهمّ آن، و نیز پیامدهاى ترک جهاد را براى امّت‌‌ها، تبیین می‌‌کند. در بخش‌‌های دیگر این خطبه، ملامت بر کوفیان و حادثۀ دردناک حملۀ «سفیان غامدى» به شهر مرزى انبار و شهادت «حسّان بن حسّان»، نمایندۀ شجاع و باوفاى امام، و آمادگى کامل حضرت براى جهاد به همراه سابقۀ جهادی خویش در غزوات صدر اسلام، بیان شده و در مجموع، روح حماسى فوق‌العادۀ بر فضای خطبه، هر شنونده‌‌اى را تحت تأثیر قرار مى‌‌دهد. در شیوۀ گفتار این خطبه، پیوندی تنگاتنگ میان آنچه در الفاظ و عبارات و معانی آنها جاری است، با روان و تجربۀ گویندۀ خطبه برقرار است. سیاق کلّی خطبه، توبیخ و ملامت کوفیان است، به طوری که شدّت توبیخ، واژه به واژه و عبارت به عبارت زیادتر می‌‌شود. استفاده از تشبیه و استعاره و کنایه و سایر فنون ادبی معانی و بیان، و آهنگ درونی مانند سجع و جناس و موازنه، با مطابقت حال و مقتضا، به زیبایی‌‌های خطبه افزوده؛ امری که در مقالۀ حاضر بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها

• بررسی و تحلیل
• خطبۀ جهاد
• علی(ع)
• توبیخ و ملامت

عنوان مقاله [English]

The Aesthetic Analysis of “Jihad” Sermon

نویسنده [English]

• Seyed Esmaeel Hoseini Ajdad Niaki

Assistant Professor in Arabic Language and Literature, University of Gilan

چکیده [English]

The “Jihad” is one of Imam Ali’s most famous sermons. In its first part, the importance of jihad and its significant effects have been described in a very eloquent style, and the results of leaving it have been also explained for nations. In sermon’s second part, Imam Ali (peace be upon him) harshly blames the people of Kufa, and then gives notice of traumatic event of Sofian Ghamedi’s attack to the border city of Anbar, the martyrdom of Hessan bin Hessan, his brave and loyal representative, his full readiness for presence in war, and a background of his combat experiences in early Islam in a way that the extraordinary epic spirit of the sermon affects every listener or reader. A very close relation can be distinguished between what occurs in the words, phrases and meanings with the mind and experience of sermon announcer in speech manner of the sermon. The overall context of the sermon is about Kufi’s reproach in a way that the reproaches get more intensified word by word. The use of simile, metaphor, irony, and other literary techniques of meaning and expression; and of course the use of rhyme, pun and inner balance of the text are the things increase the beauty of the sermon, something which would be discussed in this study.

کلیدواژه‌ها [English]

• Analysis
• Jihad Sermon
• reproach
• Imam Ali (Peace be upon him)