نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محمدامیر مشهدی ¹
• حسین اتحادی ²
• عبدالله واثق عباسی ¹

¹ دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

شهاب‌الدین محمد زیدری ­نسوی، صاحب کتاب نفثةالمصدور، به عنوان یکی ­از نویسندگان بزرگ و صاحب سبک نثر فنی و مصنوع، از آرایه‌های بدیعی و بیانی برای آرایش ­کلام خود بهرة زیادی برده است. وی به­ویژه به تشبیه به عنوان عنصر اساسی خیال‌انگیزی، رویکردی ­خاص برای ارائة مضامین و اندیشه‌ها و گاه انتقال عواطف و احساسات مورد نظرش داشته است. این پژوهش، این شگرد بیانی را در کتاب نفثةالمصدور، به ویژه از دیدگاه بلاغی بررسی و نقد کرده است. بایدگفت زیدری در مجموع، 241 تشبیه به کاربرده است که در این میان، عناصر انتزاعی و مظاهر طبیعی به عنوان مهم‌‌ترین مواد تشبیه، بیشترین کاربرد را داشته­اند. از نظر ساختار نیز بیش از 61 درصد کل تشبیهات، به صورت ترکیب اضافی به ­کار رفته­اند که­ تأثیر زیادی در رسایی و خیال‌انگیزی صور­خیال دارند. اهمیت­ کار زیدری ­در شیوة ارائة صورخیال است؛ زیرا بیشتر تشبیهاتی که به کارگرفته، نتیجة ابداع و آفرینش خود اوست. ضمن اینکه وی در غالب موارد نیز این تشبیهات را با انواع آرایه‌های لفظی و معنوی، به­ویژه سجع و جناس و ایهام همراه کرده که سبب شده است تا کلامش را لایه‌های متعدد خیال و موسیقی فراگیرد.

کلیدواژه‌ها

• نفثةالمصدور
• تشبیه
• آرایش تشبیه
• تزاحم تشبیه
• زاویة تشبیه
• مواد مشبه‌‌به

عنوان مقاله [English]

Review and Analysis of “Simile” in Nafsat al-Masdoor

نویسندگان [English]

• Mohammad Amir Mashhadi ¹
• Hossein Ettehadi ²
• Abdollah Vaseq ‘Abbasi ¹

¹ Associate Professor in Persian Language and Literature, University of Sistan and Baluchestan

² Ph.D. Student in Persian Language and Literature, University of Sistan and Baluchestan

چکیده [English]

Shahāb al-Din Mohammad Zeydari Nasavi, the author of “Nafsat al-Masdoor”, as one of the outstanding technical, literal and stylist prose writers, had a great interest in using different innovative and expressive arrays to illustrate his works.  He looked simile as an essential element of fantasy, and a unique approach in presenting themes, ideas and sometimes transmission of emotions and feelings. This study is to review and analyze this expression technique in his Nafsat al-Masdoor, particularly from the point of the rhetorical approach. it should be said that Zeydari had totally used 241 cases similes from which abstract elements and natural manifestations have had the most usage. In terms of the structure, more than 61% of the similes have been used as additional components that impact on text distinctness and inspiring of imageries profoundly. The importance of Zeydari’s work is the manner he introduces similes, for most of them are the result of author’s innovation and creativeness. Meanwhile, he has often used these similes along with different verbal and semantic arrays particularly rhyme and pun and ambiguity, which led his words being consisted of fantasy and music multi-layers.  

کلیدواژه‌ها [English]

• Nafsat al-Masdoor
• Simile
• Simile Structure
• Image Interference
• Angle of Simile
• Simile Materials