نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• عزت ملا ابراهیمی ¹
• صغری رحیمی ²

¹ دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی

چکیده

نقد جامعه‌‌شناختی، یکی از شیوه‌‌های کارآمد نقد متون ادبی، به‌خصوص رمان، است. در این شیوه، ارتباط ساختار و محتوای رمان با وضعیت و دگرگونی‌‌های جامعه و محیطی که در آن متولد شده، بررسی می‌‌شود و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندانۀ جامعه در جهان تخیلی اثر ادبی، نقد و تحلیل می‌‌شود. این پژوهش بر پایۀ چهارچوب نقد جامعه‌‌شناسی، به تحلیل یکی از برجسته‌‌ترین آثار نویسندۀ مشهور فلسطینی، جبرا ابراهیم جبرا، می‌‌پردازد. پژوهش حاضر، در پی پاسخ‌‌گویی به این پرسش اساسی است که آیا نقد جامعه‌شناختی در رمان صیادون فی شارع ضیق قابل تطبیق است؟ فرضیۀ پژوهش بر این مدعاست که جبرا در داستان خود، به انعکاس اوضاع جامعۀ زمان خود در قالب اثر ادبی پرداخته‌است. در پژوهش پیش رو، از روش تحلیلی ـ توصیفی برای تطبیق نقد جامعه‌شناختی در داستان صیادون فی شارع ضیق این نویسنده بهره گرفته شده‌است. از مهم‌ترین نتایج پژوهش، این است که جبرا با خلق شخصیت‌‌هایی از طبقات مختلف جامعه، به انعکاس شرایط اجتماعی جامعه در برهه‌‌ای خاص می‌‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

• "نقد ادبی"
• "نقد جامعه‌شناسی"
• "رمان"
• "جبرا ابراهیم جبرا"
• "صیادون فی شارع ضیق"
• "وطن"
• "فلسطین"

عنوان مقاله [English]

Sociological Criticism on "Hunters in a Narrow Street"

نویسندگان [English]

• ezzat molla ebrahimi ¹
• Soqra Rahimi ²

¹ Associate Professor in Arabic Language and Literature, University of Tehran

² Ph.D. Candidate in Arabic Language and Literature, Kharazmi University

چکیده [English]

Sociological approach is one of the most efficient critical approaches of literary works, particularly novels. The relation existing between the novel's structure and content to the changes of the society and living conditions and the artistic reflection and representation of society in fantastic world of a literary work is studied in this approach. Based on the principles of sociological approach of criticism, one of the most prominent works of Palestinian well-known author, Jabra Ibrahim Jabra has been studied in present research to answer to this main question if the sociological approach is applicable to the novel "Hunters in a narrow street"?  The research hypothesis is that Jabra tries to reflect the social situation of his period in the form of a literary work.  A hunter in a narrow street was written after author’s staying in Bagdad following the occupation of Palestine by Zionists in 1948. Evoking bitter memories of his homeland’s occupation, Jabra, in this novel, points to the tragic realities of Iraq and the pathetic social situation of Bagdad’s residents. The result of present research, conducted through an analytical-descriptive method, shows that Jabra reflects the social situation in a specific period creating characters from different classes of society.

کلیدواژه‌ها [English]

• "literary criticism"
• "sociological criticism"
• "Novel"
• "Jabra Ibrahim Jabra"
• "Hunters in a narrow street"
• "palestien"
• " home"