نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان
2 دانشیار دانشگاه لرستان
3 دانش‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان
چکیده
اگر دیوان اشعار حافظ را بررسی کنیم، درخواهیم یافت که او آثار بیشتر شاعران دیگر را خوانده و بسیاری از اشعار خود را به استقبال آنان سروده‌است. علاوه بر این، برخی از مضامین و ابیات و مصرعهای شاعران پیشین و هم‌‌‌‌عصر خود را لابه‌‌‌‌لای اشعار خویش گنجانده‌است. در این مقاله، منحصراً مصرع‌‌‌‌هایی تحلیل و مقایسۀ شده که حافظ بدون کمترین دخل و تصرفی، تضمین کرده‌است. وقتی حافظ مصرعی را از یک شاعر تضمین کرده، گویی مصرع دیگر شاعر را نپسندیده یا مصرع خود را مناسب‌‌‌‌تر دیده‌است. او با تغییر یک مصرع و تضمین مصرع دیگر، در اغلب موارد، معنی جدیدی برای مصرع تضمین‌شده خلق کرده و با جابه‌‌‌‌جایی مصرع‌‌‌‌ها در بیشتر موارد، موسیقی کناری و درونی مصرع را افزایش داده‌است. اگرچه گاهی مصرعهای غیرغزلی دیگران را در غزل تضمین کرده، در اکثر مواقع، تجانس مصرع تضمین‌شده در شعر حافظ طبیعی‌‌‌‌تر از شعر مبدأ است. با اینکه حافظ آگاهانه سعی کرده زیباترین و برجسته‌‌‌‌ترین مصرعهای شاعران را تضمین کند، در غالب موارد، به آن مصرع جانی دوباره بخشیده و موجب اعتلای همه‌جانبۀ آن‌ها شده‌است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The analysis and Comparison of Hafiz’ Borrowed Lines from Other Poets
نویسندگان [English]
- Ali Heidari 1
- Mohammad Reza Hasani Jalililyan 2
- Mehdi Garavand 3
1 Associate Professor in Persian Language and Literature, Lorestan University
2 Associate Professor, Lorestan University
3 MA. Student in Persian Language and Literature, Lorestan University
چکیده [English]
If we Study the poetry of Hafez, we will find that he has composed many of his poems to welcome other poets. In addition, he has included some of the themes, lines and hemistiches of previous and contemporary poets in his poetry. Only the hemistiches that Hafez has borrowed and used in his poems with no manipulation are analyzed in present essay. He has likely borrowed a hemistich from a line of another poet and didn't prefer using the other hemistich or has composed a better one to complete the line. So, borrowing a hemistich and changing the other, he has created a new meaning for the borrowed hemistich, and has increased the inner and lateral rhyming patterns of the poem through substituting of hemistiches. Although he has sometimes borrowed from the other poets' non-lyrical hemistiches, they seem more natural and interpretative in his poems than in their origins. However Hafez has deliberately tried to borrow the finest and the most outstanding hemistiches of the other poets, but he has, in many cases, given a new life and meaning to them and has promoted them in quality.
کلیدواژه‌ها [English]
- Hafez
- influence
- borrowing
- Similarity
- Hemistich
- Music
- Sonnet
)