خویشاوندی «داستانک» و «حکایت» با نگاهی بر بهارستان جامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی،واحد کرج

چکیده

مینی‏مالیسم (کمینه‌گرایی) در ادبیات، سبک یا اصلی ادبی است که بر پایۀ فشردگی افراطی و ایجاز بیش از حد و سادگی محتوای اثر، بنا شده‌است. اگر براساس این تعریف، ایجاز و سادگی را مهم‌ترین ویژگی مینی‌مالیسم به شمار آوریم، در آثار کلاسیک نثر فارسی، با انواع و نمونه‌های متنوع و فراوانی از کمینه‌گرایی مواجه می‌شویم که از ابتدای شکل‌گیری زبان فارسی دری، مورد توجه گروهی از شاعران و نویسندگان فارسی زبان بوده‌است. با مطالعۀ تطبیقی و تأمل در ساختار حکایت‌های آموزندۀ فارسی از منظر یک گونۀ ادبی نو، می‌توان به شیوه‌های تازه‌ای برای انتقال و معرفی فرهنگ اصیل و ارزشمند ایرانی ـ اسلامی به جوامع دیگر دست یافت. بهارستان جامی، صرف‌نظر از فاصلۀ زمانی و تفاوت زبانی و به‌دور از تعصب فرهنگی، با مقایسه‌ای ساختارگرایانه، جزو آثاری است که از دیدگاه مینی‌مالیسم، قابل بررسی و توجه است. این مقاله با بررسی مؤلفه‌ها و اصول داستان‌های مینی‌مالیستی (داستانک‌ها)، به دنبال یافتن ردپایی از این سبک ادبی، در حکایت‌های فارسی بهارستان است. نگارندگان در این مقاله با بررسی مؤلفه‌های داستانک و مقایسه و تطبیق آن با برخی حکایت‌های فارسی بهارستان، این اثر را واجد بسیاری از ویژگی‌های مینی‌مالیستی دانسته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

kinship narrative and minimalism story with a view to Jami's Baharestan

نویسندگان [English]

  • Ali mohammad Moazzeni 1
  • Nasrin Zargarzade Dezfuly 2
1 Associate Professor, Persian Language and Literature, Tehran University
2 Islamic Azad University, Karaj Branch, Karaj, Iran
چکیده [English]

Minimalism is a literary style or origin in literature which is based on an extreme stress, excessive briefness and a work content simplicity. If, by definition, briefness and simplicity are considered as the most important features of minimalism, in Persian prose classic works; we face with a variety and frequency of minimalism examples, which have been considered by a group of Persian language poets and writers of since the beginning of the formation of Farsi Dari language.
Baharestsn by Abd-ol-rahman Jami is a work that is considered from a minimalist point of view. This paper by reviewing components and principles of minimalist stories seeks to find a trace of this literary style in Persian stories of Baharestan dissertation by Jami. The author of this paper considered this work qualified for minimalist features by reviewing short short story components and adapting it to some Persian stories of Baharestan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Minimalism
  • mini
  • short short story
  • story
  • Baharestan
  • Abd-ol-rahman Jami
  • style
انوشه، حسن (1376)، فرهنگنامۀ ادب فارسی: دانشنامۀ ادب فارسی، جلد دوم، چاپ دهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
جامی، عبدالرحمن (1391)، بهارستان، به‌تصحیح اسماعیل حاکمی، چاپ هفتم، تهران، اطلاعات.
جزینی، محمدجواد (1394)، ریخت‌شناسی داستا‌های مینی‌مالیستی، چاپ اول، تهران، ثالث.
خادمی‌کولایی، مهدی و رحمت رحیمی‌ابوخلیلی (1393)، ماهیت‌شناسی مینی‌مالیسم و‌ بررسی داستان‌های مینیمال فارسی از آغاز... تا امروز، چاپ اول، تهران، میترا.
رضی، احمد و سهیلا روستا (1388)، «کمینه‌گرایی در داستان‌نویسی معاصر»، متن‌پژوهی ادب فارسی، شمارۀ 3، صص 77ـ90.
محمودیان، محمدرفیع (1387)، نظریۀ رمان و ویژگی‌های رمان فارسی، چاپ دوم، تهران، فرزان روز.
مستور، مصطفی (1379)، مبانی داستان کوتاه، چاپ اول، تهران، مرکز.
میرصادقی، جمال (1394)، ادبیات داستانی، چاپ هفتم، تهران، سخن.