نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• ابراهیم ابراهیم تبار

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاداسلامی بابل

چکیده

یکی از مفاهیم مکتب صورت‌گرایی در بررسی متون ادبی، عنصر برجسته‌سازی است که با عناوینی چون هنجارگریزی و هنجارآفرینی (قاعده‌افزایی) بحث می‌شود. هنجارگریزی یکی از مؤثرترین روش‌های برجسته‌سازی زبان ادبی و آشنایی‌زدایی در شعر فارسی به شمار می‌رود. بدیهی است عدول از قواعد زبان معیار یا افزودن قواعدی بر آن، روشی بوده‌است که بیشتر شاعران معاصر ازجمله سیمین بهبهانی برای آفرینش شعر، و ایجاد تمایز سبکی در دو حوزۀ زبانی و موسیقایی از آن بهره گرفته‌اند. حال این پرسش مطرح می‌شود که آشنایی‌زدایی‌های شعر سیمین در دو حوزۀ مذکور چه تأثیری در میزان برجستگی و تشخص سبک شعر وی به نسبت با سایر اشعار معاصرانش داشته‌است؟ این پژوهش نشان می‌دهد که در اشعار سیمین، هنجارگریزی در مقایسه با قاعده‌افزایی، بسامد فراوان و چشمگیری دارد. در میان انواع مختلف هنجارگریزی، گونۀ معنایی ـ که مباحث علم بیان و بدیع معنوی است و جنبۀ تخیل را در شعر به اوج می‌‌رساند ـ بیش از انواع دیگرِ آن دیده می‌شود. در مقالۀ حاضر، سعی شده‌است تا فرایند هنجارزدایی و هنجارآفرینی‌ها در اشعار سیمین کاویده شود.

کلیدواژه‌ها

• سیمین
• هنجارگریزی
• آشنایی‌زدایی
• برجسته‌سازی
• هنجارآفرینی
• موسیقی
• زبان ادبی

عنوان مقاله [English]

A study on different types of deviation in the poems of Simin Behbahani

نویسنده [English]

• Ebrahim Ebrahim-Tabar

Assistant Professor in Persian Language & Literature, Islamic Azad University of Babol

چکیده [English]

Highlighting, under the title of deviation or normalization, is one of the concepts by which literary texts are being studied in formalism. Deviation is one of the most effective highlighting methods of literary language and defamiliarization in Persian poetry. It has been made clear that most of contemporary poets such as Simin Behbahani have applied this method, deviation from the rules of standard language or adding it some new rules, to create stylistic differences in both fields of language and music. Now, this question arises: How do the Simin's poetry defamiliarization in these mentioned fields influence on the degree of prominence and distinction of her poetic style in comparison with other contemporary poets? The considerable frequency of deviation in Simin's poetry is what has been shown in present study. Semantic deviation, that includes eloquence and exquisite, culminates imagination in poetry is seen more than other types of deviation. It has been tried, in present paper, to study the processes of deviation and normalization in the poetry of Simin Behbahani.

کلیدواژه‌ها [English]

• Simin Behbahani
• Deviation
• Defamiliarization
• Highlighting
• Normalization
• Music
• Literary Language