بررسی و تحلیل اشعار دینی سیدحیدر حلّی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

2 استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

چکیده

سیدحیدر حلّی یکی از شاعران معاصر شیعی عراق در عرصۀ شعر دینی است. وی در این گونۀ شعری، توانسته میان فضیلت‌‌های اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی حاکم بر روزگار خویش، پیوندی استوار برقرار کند. وی با تأثیر‌‌پذیری از قرآن کریم و احادیث شریف، با رویکردی غالباً حماسی و عاطفه‌‌ای نیرومند و متعادل، سیمای اهل‌بیت(ع) را به زیباترین شکل به تصویر کشیده‌است. او با فراخوانی شخصیت‌‌هایی دینی‌ای چون امام علی(ع) و امام حسین(ع) آنان را از چهارچوب تاریخی خارج ساخته و معانی جدید برگرفته از وقایع معاصر جامعۀ خویش را بر تن این شخصیت‌‌ها کرده و مشکلات و دشواری‌‌های موجود در جامعۀ اسلامی را بیان کرده و با اسلوبی شیوا، مردم را به بصیرت و آگاهی و پایداری و مبارزه برضد استبداد و استعمار فرا خوانده‌است. بهره‌‌‌مندی از آموزه‌‌های حسینی و قهرمانان عاشورا در راستای قیام مردم برضد استبداد و استغاثه به امام زمان(ع) و به‌کارگیری ساختارهای خطابی استوار و موسیقی متناسب با مفهوم اشعار و بهره‌‌مندی از اسلوب‌‌های ادبی و تصاویر هنری پویا و متحرک، از ویژگی‌‌های بارز شعر اوست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analytic Review on the Religious Poems of Seyyed Heydar Helli

نویسندگان [English]

  • Abolhasan Amin Moghaddasi 1
  • Mohammad Ali Azarshab 2
  • Kulthoom Tanha 3
1 Associate Professor in Arabic Language & Literature, University of Tehran
2 Professor in Arabic Language & Literature, University of Tehran
3 M.A. Graduate in Arabic Language & Literature, University of Tehran
چکیده [English]

Seyyed Heydar Helliis one of the Iraqi Shiite contemporary poets who is known for his religious poems. In this kind of poetry, he has been able to establish a solid link between the virtues of Ahl al-Bayt (PBUT) and the ruling political, social, and cultural conditions of his living period. Under the influence of Holy Qur'an and honorable hadiths, he has portrayed beautifully the Ahl al-Bayt (PBUT) through a mostly epic approach and a powerful and balanced emotion. Recalling some religious figures such as Imam Ali and Imam Hussein (PBUT), he tries to introduce them, out of the historical framework, being clothed by the new meanings retrieved from contemporary events of the society he himself lives in and to express the difficulties of the Islamic community. He also invites, using an expressive language, people to be aware and insightful and resist against tyranny and colonialism. Having the benefits of Imam Hussein's teachings and other heroes of Ashura in the course of the people uprising against tyranny, being supplicated to Imam Mahdi (PBUH), using consistent oratorical structures and the music matched by the concept of the poems, and utilizing literary modes and dynamic artistic images are f the features make his poetry distinguished. 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seyyed Heydar Helli
  • Religious Poetry
  • Recalling the Characters
  • Ahl al-Bayt (PBUT)
  • Ashura
  • Literary Modes
ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414 ق)، لسان العرب، المجلد السادس، الطبعة الثالثة، بیروت، دارالصار.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1318)، روض الجنان و روح الجنان، جلد 6، مشهد، آستان قدس رضوی.
الأمین، السیدمحسن (1986)، اعیان الشیعه، تحقیق حسن الامین، مجلد 29، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات.
البصیر، محمد مهدی (1990)، نهضة العراق الأدبیة (فی القرن الثالث عشر للهجرة)، بیروت، دارا‌‌لرائد العربی.
الحاوی، ایلیا (1960)، فن الفخر، الطبعة الأولی، بیروت، منشورات دار الشرق الجدید.
الحلّی، سید‌‌حیدر (1404 ق)، دیوان، تصحیح علی الخاقانی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
الخاقانی، علی (1953)، شعراء الحلة، النجف، المطبعة الحیدریة.
الزرکلی، خیرالدین (1974)، الأعلام، مجلد 2، الطبعة الثالثة، بیروت، دارالعلم.
السعید، صلاح (2008)، الحلّة فی مذکرات الرحالة والمستکشفین، بابل، المرکز الثقافی للطباعة والنشر.
سلیم، محمود رزق (1962)، عصر سلاطین الممالیک ونتاجه العلمی والأدبی، مجلد 1، قاهره، المطبعة النموذجیة.
سلیمان، محمد‌‌کامل (1981)، الایدئولوجیا فی رثاء‌‌الحسین(ع)، بیروت، دارالکتاب اللبنانی.
سلیمان الحلی، حازم (2003)، السیدحیدر الحلّی؛ «شاعر عصره»، الطبعة الأولی، روتردام‌‌ هلند، مطبعة أکرم‌‌.
الطهرانی، آغا‌‌بزرگ (بی تا)، طبقات اعلام ‌‌الشیعة، مجلد 1، بیروت، دارالکتاب العربی.
عزالدین، یوسف (1973)، فی الادب العربی الحدیث (بحوث و مقالات نقدیة)، بیروت، الهیئة العامة للکتاب.
کرکوش الحلی، یوسف (1372)، تاریخ الحلّة، مجلد 1 و 2، قم، شریف الرضی.
مقریزی، احمد بن علی (1835)، المواعظ والاعتبار بذکر الخطط والآثار (المعروف باخطط المقریزیة)، مجلد 1، قاهرة، بولاق.
المهداوی، هادی عباس (2009)، آراء الرحا‌‌لة الأجانب فی مدینة الحلة خلال العمر العثمانی، النجف، دارالضیاء للطباعة والتصمیم. 
الهاشمی، احمد، (1388)، جواهرالبلاغة فی المعانی، بیان والبدیع، قم، دارالفکر.