نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• محسن اکبری زاده (بتلاب اکبرآبادی)

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جیرفت

چکیده

هر گونه تغییر در زبان به عنوان یکی از کانون‌های معناساز در متن، منجر به خلق سبک و معنایی جدید خواهد شد. یکی از شگردهای فُرمی و معنایی زبان، کارکرد فرازبانی آن است. در فرازبان، توجه متن به خود زبان معطوف، و در نتیجه، بر عینیت و مادیت زبان تأکید می‌شود و در ساحت معنایی متن نیز تغییراتی رخ می‌دهد. فرازبان در متون تعلیمی که قصد القای معنی خاصی را دارند، از اهمیتی مضاعف برخوردار است. بر اساس این تمهید زبانی، در این پژوهش تلاش شده تا با روشی توصیفی‌ـ تحلیلی و با تکیه بر رویکرد فرمالیستی، ظرفیت‌ها، مصداق‌ها و کارکردهای فرمی و معنایی فرازبان در گلستان سعدی بررسی شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که جانشین‌سازهای هم‌معنای واژگانی و جمله‌ای، ترکیب نظم و نثر، گفتگو و تمثیل و... از مهم‌ترین مصداق‌های فرازبانی در گلستان، و کارکردهای زیباشناختی، بینامتنیتی، اقتدار و تک‌صدایی، انسجام و تحکیم معنی، از مهم‌ترین برآیندهای این شگرد است.

کلیدواژه‌ها

• فرازبان
• گلستان
• تعلیم
• جانشین‌سازی
• اقتدار

عنوان مقاله [English]

Metalinguistic Analysis of Sa'di's Gulistan

نویسنده [English]

• Mohsen Akbarizadeh (Batlab Akbarabadi)

Assistant Professor in Persian Language & Literature, Jiroft University

چکیده [English]

The occurrence of any changes in language, as one of the constituents of meaning in the text, leads to the creation of a new style and meaning. Metalinguistic function of language is one of its formal and semantic techniques. In meta-language, the text is written according to the language itself, thus the objectivity and materiality of the language are emphasized and some changes occur in its semantic field. The meta-language finds a higher significance in educational texts intended to induce a particular meaning. According to this linguistic arrangement, it has been tried in present paper to investigate the capacities, examples and formal functions of meta-language in Sa'adi Shirazi's masterwork, Gulistan, through a descriptive-analytic method based on the formalistic approach. The results show that the synonymous lexical and sentence substitution, the combination of poetry and prose, dialogue, allegory etc. are the most important examples of Meta-language in Gulistan, and, aesthetic functions, intertextuality, authority and monologue, and meaning consolidation are the most significant results of this technique.

کلیدواژه‌ها [English]

• Meta-language
• Gulistan
• Education
• Substitution
• Authority