Journal of Literary Criticism and Rhetoric

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

2 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

چکیده

در مقالۀ حاضر، کوشیده‌ایم با تحلیل عناصر ساختاری و دستوری متن مقالات شمس و با رهیافت‌های معنی‌شناسانه (سمانتیک: Semantic) خواننده را به خوانشی نو و دگرگونه از این اثر سترگ فراخوانیم. همچنان‌که مطالعات ساختاری نشان می‌دهد که انواع ادبی از الگوهای نحوی و دستوری معینی پیروی می‌کنند. وجوه فعل و انواع اسم و ضمیر، تأثیرات معنی‌شناسانه خاصی در زبان دارند. بدین ترتیب، می‌بینیم که شمس چگونه با استفاده از فنون مختلف حذف، فاصله‌گذاری و بهره بردن از ابزارهایی همچون وارونه‌سازی معنا، ایجاد ساخت‌های رمزگونه و ورود به قلمروی مجاز، توسعی در نظریۀ تشابه ایجاد کرد که منجر به عدم تعین و عدم قطعیت و ابهام در کاربرد کلمه شد و می‌بینیم که چگونه در این حالت، زبان از جنبۀ ایضاحی خود می‌کاهد تا بتواند حالتی افراطی و پیشرو (آوانگارد) پیدا کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Structural and Grammatical Elements of Shams Tabrizi's Articles, through Postmodern Literary Criticism Approach

نویسندگان [English]

  • Maryamossadat Sangi 1
  • Reza Asharafzadeh 2

1 Ph.D. Graduate in Persian Language & Literature, Islamic Azad University, Mashhad Branch

2 Professor in Persian Language & Literature, Islamic Azad University, Mashhad Branch

چکیده [English]

Providing an analysis of the structural and grammatical elements of Shams Tabrizi's Articles through a semantic approach, it has been tried in present paper, to invite readers taking a new and different reading of this masterpiece. As structural studies show, the literary genres follow certain syntactic and grammatical patterns. The verbal modes and different types of nouns and pronouns have their special semantic effects in language. So, it can be seen how Shams develops the theory of similarity, using various techniques such as omitting and spacing, and utilizing tools such as reversal of meaning, creating encrypted structures, and entering the territory of trope that results in uncertainty and indeterminacy and how, in this case, the language reduces its enlightenment aspect to be able to find a radical and progressive (avant-garde) state.           

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shams Tabrizi's Articles
  • Semiotics
  • Meta-language
  • Structural and Grammatical Studies
احمدی، بابک (1384)، ساختار و تأویل متن، چ 7، تهران، مرکز.
احمدی، بابک (1385)، آفرینش و آزادی (جستارهای هرمنوتیک وزیبایی شناسی)، چ 4، تهران، مرکز.
افراشی، آزیتا (1381)، اندیشه‌هایی در معنی‌شناسی (یازده مقاله)، چ1، تهران، فرهنگ کاوش.
بارت، رولان(1378) درجه صفر نوشتار، ترجمه شیرین دخت دقیقیان، تهران، انتشارات هرمس.
بهشتی شیرازی، سیداحمد (1384)، کیمیا (دفتری در ادبیات و هنر و عرفان)، چ 1، تهران، روزنه.
بی نیاز، فتح ا...(1381) درباره ادبیات پست مدرن، روزنامه همبستگی، شمارۀ 524.
پورنامداریان، تقی (1375)، رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی، چ 4، تهران، علمی فرهنگی.
دلوز، ژیل(1374) اندیشه­ی ایلیاتی، برگردان لیلی گلستان در سرگشتگی نشانه­ها، مجموعه مقالات نقد پست مدرن، به کوشش مانی حقیقی، تهران، نشر مرکز.
دین لوئیس، فرانکلین(1384) مولانا دیروز تا امروز، شرق تا غرب، ترجمۀ حسن لاهوتی، تهران، نشر نامک.
راشد محصل، محمدرضا و مریم مشرف، (1385)، «شالوده‌شکنی منطق وحشت در آثار عطار»، عطارشناخت (مجموعه‌مقالات)، چ 4، صص 105ـ116.
ریکور، پُل (1373)، زندگی در دنیای متن، ترجمۀ بابک احمدی، چ 1، تهران، مرکز.
ریما مکاریک، ایرنا (1384)، دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، مهران مهاجر و محمد نبوی، چ 1، تهران، آگه.
شمس­تبریزی، شمس‌الدین محمد (1377)، مقالات شمس تبریزی، تصحیح محمدعلی موحّد، تهران، خوارزمی.
فردوسی، حمیدرضا (1376)، پُست‌مدرنیزم و نشانه‌شناسی در ادبیات داستانی، چ1، مشهد، سیاوش.
گلپینارلی، عبدالباقی، مولانا جلال الدین، زندگانی، فلسفه، آثار و گزیده ای از آنها، ترجمه توفیق سبحانی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
مالکی، هرمز (1380)، راز درون پرده؛ هرمنوتیک داستان شیخ صنعان، چ1، تهران، شرکت سهامی انتشار.
محمدی، علی (1389)، «بررسی و تحلیل سبک‌شناختی زبانی مقالات شمس تبریزی»، پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، ش2، صص 95ـ134.
مشرف، مریم (1384)، نشانه‌شناسی تفسیر عرفانی، چ 1، تهران، نشر ثالث.
Culler, J.(1975) Structuralist  Poetics, structuralism, Linguistics, and the Study of Literature New York, Cornell University Press.
Dodsworth, M.(1983) Criticism Now: the Abandonment of Tradition?” the New Pelican Guide to English Literature, Edited by Boris Ford, London.
Lyotard. J-F.(1974) Economie Libidinale. Paris: Edition de Minuit.
Mayhead, R.(1969) Understanding Literature. Cambridge University Press.
Mayhead, Robin (1969), Understanding Literature, Cambridge, Cambridge University Press.
Ricouer, P.(1981) Hermeneutics the Human Sciences: Essays on Language, Action and Interpretation by John B. Thompson, Cambridge.
Todorov, Tzvetan (1973), The Fantastastic, Translated from Franch by Richard Howard, U.SA.
Yakobson, Roman (1968), “Poetry of Grammar and Grammar of Poetry”, Lingua, No. 21, Pp 83-85.