کاربست اَشکال آشنایی‌زدایی و هنجارگریزی در شعر احمدرضا احمدی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی گچساران

چکیده

در پژوهش حاضر، با رویکرد زبان‌‌شناسانه و روش تحلیلی ـ توصیفی‌ ، زبان شعر احمدرضا احمدی از منظر صورت‌گرایی (فرمالیسم) نقد و بررسی می­شود. از کاربست این نظریه در بررسی اشعار احمدی، این نتیجه‌‌ به دست آمد که زبان خاص وی، با کمک انواع آشنایی‌‌زدایی‌‌ها و هنجارگریزی‌‌های لفظی و معنایی و نیز ساخت ترکیبات و اصطلاحات گوناگون، برجستگی ویژه‌‌ای پیدا کرده‌است که می‌‌توان گفت سبک و زبان متفاوتی دارد. شاعر از ابتدای کار سرودن تاکنون، یکسانی زبان و محتوا را در سروده‌‌های خود حفظ کرده‌است و به شکلی روایت‌گونه، روزمرگی‌‌ها و اتفاقات رایج زندگی را بازنموده‌است و با بهره‌‌گیری از توان بالقوّۀ زبان و عدول از هنجارهای زبانی و فنّ زدودن عادت‌های مألوف و مأنوس کاربردهای رایج کلمات و جملات، روایت‌‌ها و مضمون‌‌هایی نو آفریده، شکل تازه‌ای به زبان بخشیده‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Applying some forms of Defamiliarization and Deviation in Ahmad Reza Ahmadi's Poetry

نویسندگان [English]

  • Seyyed Ali Seraj 1
  • Fatemeh Barekati 2
1 Assistant Professor in Department Persian Language & Literature, Payame Noor University
2 MA. Graduate in Department Persian Language & Literature, Islamic Azad University of Gachsaran
چکیده [English]

Using a descriptive-analytical method and through a linguistic approach, the poetic language of Ahmad Reza Ahmadi has been criticized in terms of formalism in present study. The results show that applying various types of verbal and semantic defamiliarazations and deviations, as well as making various combinations and expressions, has given a special prominence to his particular language in such a way that it can be said that he has a different style and language. Since the beginning of the work, the poet has kept in his poems the uniformity of language and content, and has narrated the routine and common events of life, and, with the use of potential power of language, abandonment of lingual norms and defamiliarization of usual habits, and also through common utilization of words and sentences, has created new narrations and themes and developed a new form of language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Literary Criticism
  • Form
  • formalism
  • Deviation
  • Defamiliarization
  • Ahmad Reza Ahmadi

مراجع

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌احمدی، احمدرضا. (1387). همۀ شعرهای من (مجموعۀ اشعار). تهران: چشمه.
ـــــــــــــــ . (1389). دفترهای سالخوردگی. تهران: چشمه.
احمدی، بابک. (1372). ساختار و تأویل متن. چ 8. تهران: مرکز.
احمدی، پگاه. (1386). «سبکی به نام احمدرضا احمدی». گوهران. ش 16. صص 121ـ131.
ایگلتون، تری. (1372). پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی. ترجمۀ عباس مخبر. تهران: مرکز.
بیرانوندی، محمد. (1385). بررسی و تحلیل زبان‌شناختی شعر نیما با تکیه بر مکتب فرمالیسم. رسالۀ دکتری رشتۀ زبان و ادبیات فارسی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
بیگزبی، سی. و. ای. (1379). دادا و سوررئالیسم. ترجمۀ حسن افشار. چ 3. تهران: مرکز.
تودوروف، تزوتان. (1373). بوطیقای ساختارگرا. ترجمۀ محمد نبوی. چ 2. تهران: آگاه.
جورکش، شاپور. (1386). «زنده‌‌تر از همۀ پیامبران (تلاشی برای زمینه‌‌یابی چند شعر اجتماعی احمدرضا احمدی)». گوهران. ش 16. صص 109ـ114.
حسین‌پور چافی، علی. (1384). جریان‌‌های شعری معاصر فارسی. چ 1. تهران: امیرکبیر.
حقوقی، محمد. (1369). شعر نو از آغاز تا امروز. چ 2. تهران: هدایت ـ نیما.
خلیلی‌جهان‌تیغ، مریم. (1380). سیب باغ جان (جستاری در ترفندها و تمهیدات هنری غزل مولانا). چ 1. تهران: سخن.
داودی‌ حموله، سریا. (1390). «موج نو و تأملی در آثار احمدرضا احمدی». مجلۀ آزما. ش 79. صص 36ـ39.
روحانی، مسعود و محمد عنایتی ‌قادیکلایی. (1388). «بررسی هنجارگریزی در شعر شفیعی‌کدکنی (م. سرشک)». گوهر گویا. س 3. ش 3. صص 69ـ90.
سلدن، رامان. (1376). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر. ترجمۀ عباس مخبر. چ 1. تهران: طرح نو.
سمیعی، عنایت. (1386). «دَرِ خروجی». گوهران. ش 16. صص 119ـ122.
سمیعی، عنایت و محسن فرجی. (1386). «من از خودم تقلید می‌‌کنم». گوهران. ش 16. صص 22ـ38.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1385). صُوَر خیال در شعر فارسی. چ 10. تهران: آگاه.
ــــــــــــــــــــــ . (1386). موسیقی شعر. چ 10. تهران: آگاه.
شمس‌ لنگرودی، محمد. (1377). تاریخ تحلیلی شعر نو. 4 ج. ویرایش 2. تهران: مرکز.
صفوی‌، کورش.‌ (1383). از زبان‌شناسی‌ به‌ ادبیات. ج 1. چ 1. تهران: سورۀ مهر.
صمدی، مهران. (1386). «دربارۀ شعر احمدرضا احمدی». گوهران. ش 16. صص 79ـ87.
طالبیان، یحیی و دیگران. (1388). «تقابل‌‌های دوگانه در شعر احمدرضا احمدی». پژوهش‌‌نامۀ گوهر گویا. س 3. ش 4. صص 21ـ34.
محمدی، حسنعلی. (1381). سیری در قالب‌های نوین فارسی. چ 1. تهران: چشمه.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 آذر 1395
  • تاریخ بازنگری: 03 دی 1395
  • تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار