نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• افسانه سعادتی ¹
• پروین گلی زاده ²
• مختار ابراهیمی ³

¹ مدرس مراکز علمی کاربردی و جهاد دانشگاهی استان اصفهان

² دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

³ استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

آنچه در این نوشتار قصد پرداختن به آن را داریم، پژوهشی است درباره مهم­ترین نماد در گسترۀ اندیشه و زبان «جلال­الدین محمد بلخی» که به طرزی ظریف و خلاقانه، چشم­نواز و پرسش­برانگیز در بیشتر آثارش به­ویژه مثنوی به کار رفته و شایستۀ بازنگری است. بازخوانی و بازنگری این تصویر می­تواند زمینه­های پژوهشی تازه­ای را در آثار مولوی فراهم کند.خورشید و نور در نظام اندیشـگی مولوی با انگاره­‌ها و باور­های دینی، عرفانی، اسطوره­ای در هم آمیخته است و به وجهی خاص تبلور یافته و از این روی یکی ازامتیازات شعری وی محسوب شده است. هنگامی که نماد­های بنیادین اندیشه مولوی را با توجه به دانش نماد­شناسی مورد تحلیل قرار می­دهیم به ژرفای شگفت­انگیز نوع خاص تفکر این عارف سمبل­گرا بهتر پی می­بریم؛ چرا که منشوری از نماد­هایی که با خورشید گره خورده­اند و گرد این کانون به حرکت در آمده­اند، اندیشۀ وحدت­گرای او را به خوبی به نمایش می­گذارند. مولوی به مدد تصویر خورشید، وحدت پنهان در باطن این عالم را به نمایش گذاشته و با روان­کاوی خلاقانه و هنرمندانه به حـل تعارض­های درونی و روانی پرداخته است. خورشید نه تنها توانسته روان آدمی را در سر حد کمال و زیبایی قرار بدهد بلکه موجب افزایش قدرت، معنویت، امید و بینش نیز شده است.

کلیدواژه‌ها

• نماد شناسی
• مثنوی
• مولوی
• خورشید
• وحدت

عنوان مقاله [English]

The Symbol of Sun in Mathnavi

نویسندگان [English]

• AFSANEH SAADATI ¹
• Parvin Golizadeh ²
• Mokhtar Ebrahimi ³

¹ Instructor in Scientific-Practical Centers &ACECR, Isfahan

² Associate Professor in Department Persian Language& Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz

³ Associate Professor in Department Persian Language& Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده [English]

The present research is about the most important symbol in the field of thought and language of Jalāl al-Dīn Muhammad Balkhī, which has been dramatically and questionably repeated in most of his works, especially Mathnavi, and deserves revising. Its reading and revising can provide new fields of research in the works of Mowlavi. The sun and the light have intertwined with religious, mystical, and mythical ideas and beliefs and manifested in a particular way in Mowlavi's thought system, what can be considered, in its turn, one of his poetic privileges. When the fundamental symbols of Mowlavi's thoughts are analyzed through a symbolic approach, the amazing depth of the particular thinking of this symbolic mystic would be better revealed; because a prism of symbols, tied to the sun, moves around this center and displays well its unitary idea. With the help of sun image, Mowlavi exhibits the hidden unity of this world's interior, and has resolved the internal and psychological conflicts using a creative and artistic psychoanalysis. The sun has not only been able to put the man mind on the borders of perfection and beauty, but also has improved his power, spirituality, hope and insight.

کلیدواژه‌ها [English]

• Symbolism
• Mathnavi
• Mowlavi
• Sun
• Unity