نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• یحیی طالبیان ¹
• زهرا فاتحی نصر آباد ²

¹ استاد دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

وحشی بافقی یکی از برجسته‌ترین سخن‌سرایان سدۀ دهم هجری و از سرآمدان مکتب وقوع است که در قالب‌های مختلف شعری، طبع‌آزمایی کرده‌است و در همۀ این قالب‌ها، اشعار درخوری از خود بر جای گذاشته‌است. او در منظومۀ خلد برین به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه، به گونۀ مؤثری از ابزارهای بلاغی، به‌ویژه علم معانی بهره می‌برد. وحشی با استفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن، مانند جملات امری، خبری و پرسشی به شیوه‌های مؤثر، موفق به انتقال مفاهیم اخلاقی و تعلیم آن‌ها به مخاطب خود شده‌است و در عین حال، بدین شیوه حضور مخاطب را در متن نیز برجسته‌تر نشان داده‌است. در این پژوهش، به بررسی این دسته از جملات و معانی ثانویۀ آن‌ها پرداخته شده، لطایف و ظرایف سهمبحث از علم معانی، یعنی جملات امری، خبری و پرسشی و نیز نقش و تأثیر آن‌ها در انتقال مؤثر مضامین تعلیمی شاعر در یک متن تعلیمی شرح و تبیین شده‌است.

کلیدواژه‌ها

• وحشی بافقی
• خبر و انشاء
• ادبیات تعلیمی
• علم معانی
• خلد برین

عنوان مقاله [English]

Didactic themes in Vahshi Bāfqi's "Kholde Barin" in the form of News and Demand Composition

نویسندگان [English]

• Yaya Talebian ¹
• zahra fatehie nasrabad ²

² PhD student in Department Persian Language and Literature, Allameh Tabatabaei University

چکیده [English]

Vahshi Bāfqi is one of the most prominent speakers of 16^th century and one of the leading figures in the "School of Occurrence" who has composed poetry in various forms and has created several outstanding poems in all of these styles. He points to didactic and ethical issues in his Kholde Barin and uses in this regard the tools of rhetoric and in particular semantics effectively. He has succeeded to transfer and learn ethical concept to the audience using semantics and its appropriate tools such as imperative, subjective and question sentences, and in this way he could make the presence of the audience in his text more distinguished. These types of sentences and their secondary meanings have been examined in present study and the subtleties of three semantics topics: imperative, subjective and question sentences and their role in effective manifestation of the poet's didactic themes in an instructive text has been explored.   

کلیدواژه‌ها [English]

• Vahshi Bafqi
• news and composition
• didactic literature
• semantics
• Kholde Barin