نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی گروه دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
3 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
کشف ظرافت‌ها و زیبایی‌های زبانی و بیانی آثار ادبی، اعم از نثر و نظم، در گرو آشنایی با علوم بلاغی است و به کمک آن‌ها می‌توان یک معنی را در راستای خلاّقیتی ادبی و هنری به گونه‌های متفاوت بیان کرد. البته این امر مشروط بدان است که تفاوت‌های مذکور مبتنی بر تخییل باشد. بررسی انتقادی ـ مقایسه‌ای این کتاب‌ها می‌تواند در شناخت بیشتر و دقیق‌تر آن‌ها بسیار مؤثر و سازنده باشد. بنابراین، این پژوهش در پی آن است که به نقد و بررسی بخش «بیان» در کتاب‌های بلاغت فارسی کهن و معاصر با دیدی انتقادی و علمی بپردازد و کاستی‌ها و نواقص آن‌ها را بدون هر گونه حبّ و بغضی همراه با شواهد و مستندات کافی نمایان سازد. در جستار حاضر، تقریباً همۀ منابع موجود «بیان» از قدیم تا معاصر بررسی شد و در یک واکاوی انتقادی در سه سطح، به شباهت‌ها، اختلاف‌ها و تناقض‌ها پرداخته شد که شامل عیوب و ایرادها هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نویسندگان در اغلب کتب بلاغی، در تعاریف، ارائه نظریات و ذکر شواهد مثال به تقلید و تکرار پرداخته‌اند و شامل ضعف‌ها و کاستی‌هایی چون عربی‌مآبی یا سره‌نویسی افراطی، اختصار یا تفصیل و نیز استفاده از مثال‌های دشواریاب هستند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Pathology of Eloquence in Persian Rhetorical Books
نویسندگان [English]
- mohammad yazdanju 1
- Mohammadreza Salehi Mazandarani 2
- Nasrollah Emami 3
- Manouchehr Tashakori 2
1 Ph.D. Candidate in Department Persian Language & Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz
2 Assistant Professor in Department Persian Language & Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz
3 Professor in Department Persian Language & Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده [English]
What can make the delicacy and the linguistic and expressive beauty of literary works, including prose and poetry, to be revealed is the level of skill and familiarity with rhetorical science, through which and with the help of them, one can express a meaning in different ways in terms of literary and artistic creativity. However, this is due to the fact that the differences are based on imagination. The critical comparison of these works can be very effective and constructive in their better and more accurate understanding. Therefore, the present research is to analyze and criticize "expression" in ancient and contemporary Persian rhetoric books through a critical and scientific approach and to show, using enough evidences and avoiding any love or hatred, its shortcomings and deficiencies. Almost all existing sources of "expression" from the old to the contemporary period have been investigated in present study, and the existing similarities, differences and contradictions, including imperfections, were analyzed through a three level critical exploration. The findings show that the authors of most rhetorical books have turned to imitation and repetition in their definitions, proposing their viewpoints and examples and have been suffering weaknesses and shortcomings such as Arabism, extreme fluent-writing, and using abbreviations, details and difficult examples.
کلیدواژه‌ها [English]
- pathology
- Rhetoric
- Expression
- Similarities
- paradoxes
- Differences
- Deficiencies
)