نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس
2 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس
3 استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
4 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
در شعر فارسی و عربی ـ اعمّ از کلاسیک و نوـ کاربرد علوم بلاغی برای ابلاغ مفاهیم و معانی مورد نظر شاعر بسیار ملموس و محسوس است؛ زیرا آنچه باعث ادبیت و شعریت یک متن می‌شود، بیشتر جنبه‌های بلاغی متن است. نیما و نازک‌الملائکه به عنوان بنیانگذاران شعر آزاد در ادب فارسی و عربی، از عناصر بلاغی برای برجسته‌سازی مضمون و تأثیرگذاری بیشتر بهره برده‌اند. این دو شاعر گاهی به مناسبت، در اشعار خود از دَرِ پند و اندرز درآمده‌اند و مردم روزگار خود را در پاره‌ای مسائل نصیحت کرده‌اند. این مقاله به چگونگی کاربست علم معانی در ایجاد مضمون پند و اندرز می‌پردازد و اشعار این دو شاعر را به روش توصیفی‌ـ تحلیلی در حوزۀ کاربرد بلاغت و در مضمون اندرز مطالعه کر‌ده‌است. از مهم‌ترین عناصر بلاغی مؤثر در بیان مضامین اجتماعی پند و اندرز، عناصر علم معانی است؛ از جمله: توجه به جملات انشائی، جملات خبری، احوال مسندٌإلیه، احوال مسند و اطناب. در این پژوهش، دریافتیم که هر دو از مسندٌإلیه عام و برجسته‌سازی مسند برای بیان غرض پند و اندرز استفاده کرده‌اند. در باب مخاطب نیز آنچه بیشتر مورد نظر آن‌هاست، بیان گزارۀ خبری است که مخاطب باید آن را دریابد و نه انتخاب نوع مخاطب یا انواع خطاب... . البته در کاربرد عناصر بلاغی بین این دو شاعر تفاوت‌هایی وجود دارد؛ برای مثال: اطناب در شعر نیما با تکرار مفهوم جملات و با آوردن تمثیل و استعاره شکل می‌گیرد، اما در شعر نازک‌الملائکه با تکرار فعل امر و نهی همراه است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Comparative Study of the Use of Semantics in Persian and Arabic Poetry Based on the Theme of Sermon in the Poetry of Nima Yooshij and Nazik al-Malaika
نویسندگان [English]
- Najmeh Dorri 1
- Naser Nikubakht 2
- Faramarz Mirzayi 3
- Fairouz Assad 4
1 Associate Professor of Persian Language and Literature Tehran University of Tarbeat of Modares
2 Professor of Persian Language and Literature Tarbeat of Modares
3 Professor of Arab Language and Literature University of Tarbeat of Modares
4 Ph.D. Candidate of Persian Language and Literature, University of Tarbeat of Modares
چکیده [English]
In Persian and Arabic poetry, both classical and modern, the use of rhetoric to communicate the concepts and meanings applied by the poet is very tangible, because what makes a text literary and poetic is its rhetorical aspects. Nima Yooshij and Nazik al-Malaika, as the founders of free-verse poetry in Persian and Arabic literature, used the elements of rhetoric to highlight the themes of their poems and make them more influential. These two poets occasionally gave sermons and advice in their poetry. This article investigates the use of semantics in creating the theme of sermon and advice in the poetry of these two poets. Among the most important elements of rhetoric employed to give sermons, one may point to semantic elements. Drawing comparisons between these two poets, the article demonstrates that both poets highlight the predicate to express their purpose through sermon and advice. Regarding the audience, what is most desirable for them is the expression of the predicative statement that the reader must recognize, not the choice of the type of audience or address. There are, of course, differences in the application of rhetorical elements between these two poets. For instance, Yooshij expands his poems through repeating the concepts of sentences and by using allegories and metaphors, but Malaika does so by the repetition of the imperative sentences.
کلیدواژه‌ها [English]
- Rhetoric
- Semantics
- Sermon
- Advice
- Nima Yooshij
- Nazik al-Malaika
)