نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محسن پیشوایی علوی ¹
• پروین یوسفی ²

¹ دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

ترجمه به عنوان یکی از اصلیترین عوامل جهانی شدن یک اثر ادبی،نقش مهمی در ارتباط بین ملتها و فرهنگهای مختلف دارد.این عنصر زبانی بستر تعامل و کنش و واکنش میان دو اندیشه را فراهم و افقهای فکری جدیدی را به روی این دو میگشاید.یکی از مهمترین متون ادبی که از دیرباز تاکنون توجه بسیاری از محققان را به خود جلب نموده،کلیله ودمنه ابن مقفع است که ابوالمعالی نصرالله منشی آن را از عربی به فارسی ترجمه کرده است.دردوره های مختلف،مترجمان هنگام ترجمه این کتاب از زبان سانسکریت به زبانهای دیگر، مترجمان بر حسب ذوق خویش و در گذر زمان دخل و تصرفاتی را د اعمال نموده اند که یکی از آن‌ها تصریح یا شفاف سازی است. این تکنیک در عصر جدید، نخستین بار توسط داربلنه، به عنوان یکی از استراتژیهای ترجمه مطرح و فرضیه وچارچوب آن تعیین گردید. این پژوهش با ماهیت ماهیت توصیفی تحلیلی به بررسی نحوه بازنمود فرآیند تصریح در ترجمه نصرالله منشی پرداخته است. بدین منظور،باب "شیر و گاو" از کلیله و دمنه را انتخاب ومواردِ تصریح استخراج شده است. یافته‌ها نشان میدهدکه مترچم قرنهاپیش،به عنوان یک نظریه پرداز ترجمه،از تمام انواع تصریح در سطح معنا و کلام از قبیل جانشینی،ارجاع،حذف،انسجام منطقی و تبیین استفاده کرده است.

کلیدواژه‌ها

• "تصریح"
• "تعادل ترجمه ای"
• "کلیله و دمنه"
• "نصرالله منشی"
• "ابن مقفع"
• "-"

عنوان مقاله [English]

Explication in the Translation of Kalila and Dimna: “The Lion and the Ox”

نویسندگان [English]

• Mohsen Pishvaiialavi ¹
• Parvin Yusefi ²

¹ Assistant professor of the language and literature of Kurdistan University

² Ph.D. Candidate of Arabic Language and Literature, Bu Ali Sina University

چکیده [English]

Translation as one of the main factors in universalizing a work of art plays a significant role in the relationship between various nations and cultures. It offers an interactive context for two thoughts, and opens up new intellectual horizons for them. Kalila and Dimna, written by Ibn al-Muqaffa and Translated by Abu’l-Ma’ali Nasrallah from Arabic into Persian, is one of the most important texts of Persian literature. It has attracted the attention of a large number of researchers. Having been translated in different stages of history, translators have manipulated its text to suit their tastes. One kind of manipulation is explication which was first introduced and theorized by Jean Darbelnet as one of the strategies of translation. This study examines the process of explication in Abu’l-Ma’ali Nasrallah’s translation of the story of “The Lion and the Ox” in Kalila and Dimna. Research findings demonstrate that the translator has employed all types of explication in the levels of meaning and discourse, namely replacement, reference, deletion, coherence, and elaboration. Furthermore, they show that elaboration is the most frequent type of explication.

کلیدواژه‌ها [English]

• Explication
• Translation
• Kalila and Dimna
• Abu’l-Ma’ali Nasrallah
• Ibn al-Muqaffa