نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استایار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیات دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
تعامل و تفاهم علمی و فرهنگی میان ایرانیان و یونانیان از حدود سال پانصد قبل از میلاد فراهم شد و تا سده‌های چهار و پنج هجری (ده یازده میلادی) ادامه داشت. در این مدت، عناصر فرهنگی و اندیشگانی دو ملت، در ادبیات و فرهنگ یکدیگر نفوذ یافت؛ یونانی‌ها از دانش پزشکی ایرانیان بهره‌ها بردند و ایرانیان هم از فلسفۀ یونان. مطالعه در شخصیت، اقوال و احوال «دیوژن» نشان می‌دهد که او در قلمرو فرهنگ و ادب ایران (و مشرق‌زمین) ناشناخته بوده، غالب حکایت‌ها و روایت‌های مربوط به وی، به نام شخصیت‌های سرشناس دیگر (سقراط، بقراط و افلاطون) یا با عنوان‌های عام، مانند درویش، شیخ، عابد، حکیم، نشر یافته‌است و اسکندر نیز با عنوان کلّی مَلِک و پادشاه آمده‌است. از سده‌های دوازدهم به بعد که حوزه‌های پژوهشی و روابط میان ملت‌ها گسترده‌تر می‌شود، شخصیت «دیوژن/ دیوجانس» برای اهل تحقیق شناخته‌ترمی‌شود. این مقاله به روش تحلیلی، با رویکرد روابط بینامتنی ازچشم‌انداز ادبیات تطبیقی، تأثیر، نفوذ و چرخش این عنصر یونانی را ـ اعم از زندگی، احوال، اقوال و حکایت‌های مربوط به دیوژن یا متأثر از وی ـ که در ادبیات ایران (فارسی و عربی) بازتاب دارد، بررسی می‌نماید و در بخش نتیجه‌گیری، تفاوت‌ها و تغییراتی را بیان می‌کند که در روند بومی‌سازی این انتقال صورت گرفته‌است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Hypertextual Investigation of the Presence of Diogenes in Iranian Literature with a Comparative Approach
نویسنده [English]
- Mansour Pirani
Assistant Professor of Persian Language and Literature, Shahid Behshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Scientific and cultural interaction between Persians and Greeks was established around 500 BC and continued until the fourth and fifth centuries AH. During this period, cultural and intellectual elements of the two nations influenced each other’s literature. A study of Diogenes’ personality and attitudes shows that he was unknown in Persian (and Asian) culture and literature. Most of Diogenes’ writings were attributed to other prominent philosophers such as Socrates, Hippocrates, and Plato. As of the twelfth and thirteenth centuries AH, as research areas and relations between the nations expanded, Diogenes became known for researchers. This paper, using an analytical-descriptive approach, examines the influence of this Greek philosopher on Persian culture and literature from the perspective of comparative literature. It highlights the changes that took place in the process of localizing this transition.
کلیدواژه‌ها [English]
- Comparative literature
- Persian literature
- Cultural turn
- Diogenes
- Greek element
)