Journal of Literary Criticism and Rhetoric

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

چکیده

شیوه‌های تصویرپردازی از ادبیات کلاسیک تا مدرن، به تبعیت از جهان‌بینی­­­­ انسان هر عصر، دچار تحولاتی اساسی در نوع کارکرد و حوزه‌های معنایی شده و از عنصری غالباً حاشیه­ای و روبنایی در شعر کلاسیک، تبدیل به عنصری محوری و زیربنایی در شعر نو گردیده است. نیما یوشیج که طلیعه­ی ظهور مدرنیسم در شعر فارسی به شمار می­آید، علاوه بر تحولاتی که در ساختمان بیرونی شعر پدید آورد، به تبعیت از نگاه و فلسفه‌ی مدرن، تحولی عمیق در حوزه‌های معنایی نیز ایجاد کرده است؛ تحول در بوطیقای تصویر، انعکاسی است از نوسازی جهان فکری شاعر و عناصر اندیشگانی او که در قالب تصاویر شعری، ظهور بیرونی یافته است. نیما با عبور از دوره‌ی اول شاعری خود، در آغاز دوره‌ی دوم و با شعر ققنوس، تحول مهمی نیز در حوزه‌ی تصویرپردازی شعر خود پدید آورد که بیش از هر چیز نشان از گذار او از مرحله‌ی توصیف و پای نهادن در راه تصویرپردازی نوین است. بررسی پیکره‌ی کلی شعر ققنوس نشان می‌دهد که در این شعر، نیما به نگاهی انداموار و منسجم در روایت دست یافته است که با وجود مختصر و موجز بودن آن، نه تنها به کمال یک روایت نزدیک شده است، بلکه به صورت جزیی و در تک تک تصاویر نیز نشان از دغدغه‌مندی شاعر برای ساختن و پرداختن تصاویر دارد شعر ققنوس به عنوان مانیفست شعری نیما، نشان از آن دارد که این اثر، با وجود نگاه سمبولیک آن به داستانی اساطیری، قرابتی انکار­ناپذیر با نگاه مدرن به تصویر دارد؛ فشردگی روایت و تصاویر به تبعیت از داستان کوتاه مدرن، بهره‌گیری از تصاویر عینی با وجود ساختار انتزاعی و سمبولیک اثر، تغییر در مفهوم سمبولیک اثر و القای مفاهیم سیاسی و اجتماعی مد نظر شاعر، روایتمند کردن بسیاری از واحدهای تصویری به صورت مجزا و در سایه‌ی روایتمندی کل اثر و همچنین غلبه‌ی تصویر بر توصیف در ساختمان کلی شعر از جمله‌ی این نشانه‌ها به شمار می‌آیند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study and Analysis of the Visual Aspect of "Phoenix" by Nima Youshij

نویسندگان [English]

  • sara hosseini 1
  • Rahman Zabehei 2
  • Ali Reza Shohani 2

1 Ph.D. Candidate of Persian Language and Literature Ilam University, Ilam, Iran.

2 Associate Professor of Persian Language and Literature Ilam University, Ilam, Iran.

چکیده [English]

Illustration methods from classical to modern literature, following the human worldview of every era, have undergone fundamental changes in the type of function and semantic domains, and from a mostly marginal and superstructural element in classical poetry, it has become a central and infrastructural element in modern poetry. Nima Youshij, who is the epistemology of modernism in Persian poetry, in addition to the developments she has made in the outer building of poetry, has also made a profound change in the spheres of semantics, in addition to the developments she has made in the outer building of poetics and elements of her thoughts, which have emerged in the form of poetic images. By passing through her first period of poetry, at the beginning of the second period and with Phoenix poetry, Nima also made an important change in the field of illustration of her poetry, which most of all indicates her transition from the stage of describing and embarking on a new imagery. A study of the overall corpus of Phoenix poetry shows that in this poem, Nima has achieved an organable and coherent look at the narrative, which, despite its concise and succinctness, has not only approached the perfection of a narrative, but also in detail and in each of the images shows the poet's concern for making and addressing the images, phoenix poetry as Nima's poetic manifesto, indicating that this is The work, despite its symbolic view of a mythological story, has an undeniable affinity with the modern view of the image, the compactness of the narrative and images following the modern short story, the use of objective images despite the abstract and symbolic structure of the work, changes in the symbolic concept of the work, and the induction of political and social concepts in the poet's view, narrating many of the visual units separately and in the narrative shadow of the whole work, as well as overcoming the image. Descriptions in the overall building of poetry are among these signs.­­­­­­­

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nima Youshij
  • Phoenix
  • rhetorical image
  • Symbolism
  • eyewitness
آبرامز، ام. اچ. (1387)، فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی، ترجمۀ سعید سبزیان، تهران، رهنما.
اقتداری، سپیده و امیر مازیار (1395)، «بررسی مفهوم هنر به منزلۀ بازنمایی نزد هانس گئورگ گادامر»، کیمیای هنر، س 5، ش 21، صص 17ـ27.
آژند، یعقوب (1363)، ادبیات نوین ایران (از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی)، تهران، امیرکبیر.
ایگلتون، تری (1397)، چگونه شعر بخوانیم؟، ترجمۀ پیمان چهرازی، تهران، آگه.
براهنی، رضا (1344)، طلا در مس (در شعر و شاعری)، تهران، چاپخانۀ چهر.
بهرام‌پور عمران، احمدرضا (1397)، در تمام طول شب (بررسی آرای نیما یوشیج)، تهران، مروارید.
پرین، لارنس (1371)، دربارۀ شعر، ترجمۀ فاطمه راکعی، تهران، اطلاعات.
پورنامداریان، تقی (1396)، خانه‌ام ابری است، تهران، مروارید.
جورکش، شاپور (1390)، بوطیقای شعر نو؛ نگاهی دیگر به نظریه و شعر نیما یوشیج، تهران، ققنوس.
حقوقی، محمد (1397)، شعر زمان ما (نیما یوشیج)، تهران، نگاه.
حمیدیان، سعید (1381)، داستان دگردیسی (روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج)، تهران، نیلوفر.
داد، سیما (1382)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران، مروارید.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1364)، شعر بی‌نقاب، شعر بی‌دروغ، تهران، علمی.
سیدحسینی، رضا (1387)، مکتب‌های ادبی، ج 2، تهران، نگاه.
شعیری، حمیدرضا (1393)، تحلیل نشانه‌ـ معناشناختی تصویر، ترجمۀ اعظم اسدنژاد و دیگران، تهران، علم.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1375)، صور خیال در شعر فارسی؛ تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریۀ بلاغت در اسلام و ایران، تهران، آگه.
ـــــــــــــــــــــــ (1394)، با چراغ و آینه (در جستجوی ریشه‌های تحول شعر معاصر ایران)، تهران، سخن.
صارمی، زهره و فرهاد طهماسبی (1394)، «تحلیل تصاویر مستقل در شعر احمد شاملو»، دوفصلنامۀ علوم ادبی، س 5، ش 8، صص 65ـ100.
علی‌پور، مصطفی (1379)، می‌تراود مهتاب (مقدمه‌ای بر زیبایی‌شناسی تصویر و زبان شعر نیما)، تهران، پویش معاصر.
غلامحسین‌زاده، غلامحسین و دیگران (1390)، «بررسی عملکرد روایت در اشعار نیما با تکیه بر نشانه‌شناسی ققنوس»، ادب‌پژوهی، د 5، ش 15، صص 7ـ33.
فتوحی، محمود (1386)، بلاغت تصویر، تهران، سخن.
فلکی، محمود (1373)، نگاهی به نیما (نقد شعر)، تهران، مروارید.
کادن، جی. ای. (1386)، فرهنگ ادبیات و نقد، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران، شادگان.
کریمی، فرزاد (1391)، روایتی تازه بر لوح کهن: تحلیل روایت در شعر نو ایران، تهران، قطره.
یوشیج، نیما (1393)، نامه‌ها، تهران، نگاه.
ـــــــــــ (1394)، دربارۀ هنر شعر و شاعری، تهران، نگاه.
ـــــــــــ (1397)، مجموعۀ کامل اشعار، تهران، نگاه.
Abramz, M.H. (2008), Descriptive Dictionary of Literary Terms, Translated by Saeid Sabziyan, Tehran, Rahnama. [In Persian].
Alipour, M. (2000), Mitaravad Mahtab; An Introduction to the Aesthetics of the Image and Language of Nima's Poetry, Tehran, Pouyeshe Moasser. [In Persian].
Azhand, Y. (1984), Adabiate Nowineh Iran az Enghelabe Mashroutiat ta Enghelabe Eslami, Tehran, Amir Kabir. [In Persian].
Baraheni, R. (1965), Talla dar Mes, In Poetry, Tehran, Chehr. [In Persian].
Bahrampour Omran, A. (2018), All Night, Barresiye Araae Nima Youshij, Tehran, Morvarid. [In Persian].
Eghtedari, S. & Maziyar, A. (2016), “Examining the Concept of Art as a Representation by Heinz Georg Gadamer”, Kimiayeh Honar, Vol.5, No. 21, Pp. 17-27. [In Persian].
Falaki, M. (1994), Take a Look at Nima (Poetry Review), Tehran, Morvarid. [In Persian].
Fotouhi, M. (2007), Image Rhetoric, Tehran, Sokhan. [In Persian].
Gholamhisseinzadeh G. & et al. (2011), “A Study of Narrative Performance in Nima's Poems based on Phoenix Semiotics”, Adab Pazhouhi, Vol. 5, No. 15, Pp. 7-33. [In Persian].
Hamidian, S. (2002), The Story of Transformation (the Process of Transformation of Nima Yoshij's Poetry), Tehran, Niloufar. [In Persian].
Hoghoughi, M. (2018), Poetry of our Time (Nima Yoshij), Tehran, Negah. [In Persian].
Igelton, T. (2018), How to Read Poetry?, Translated by Peyman chehrazi, Tehran, Agah.
Kadwn, G.E. (2000), Culture of Literature and Criticism, Translated by Kazem Firouzmand, Tehran, Shadegan.
Karimi, F. (2012), A New Story on an Old Tablet, Narrative Analysis in Modern Iranian Poetry, Tehran, Ghatreh. [In Persian].
Poornamdarian, T. (2017), My House is Cloudy, Tehran, Morvarid. [In Persian].
Jorkesh, SH. (2011), Poetics of New Poetry; another Look at Nima Yoshij's Theory and Poetry, Tehran, Ghoghnous.
Prin, L. (1991), About Poetry, Translated by Fatemeh Rakeei, Tehran, Etelaat.
Saremi, Z. & Tahmasebi, F. (2015), “Tahlile Tasavire Mostaghel dar Shear Ahmad Shamlou”, Oloume Adabi, Vol. 5, No. 7, Pp. 65-100. [In Persian].
Shaeiri, H. (2014), Semantic-Semantic Analysis of the Image, Translated by Aazam Asadnezhad & et al., Tehran, Elm. [In Persian].
Shafeikadkani, M. (1996), Imaginations in Persian Poetry; Critical Research on the Evolution of Images of Persian Poetry and the Course of Rhetoric Theory in Islam and Iran, Tehran, Agah. [In Persian].
Shafeikadkani, M. (2015), Ba Cheragh va Ayeneh; in Search of the Roots of the Evolution of Contemporary Iranian Poetry, Tehran, Sokhan. [In Persian].
Seyyed Hosseini, R. (2008), Literary Schools, Vol. 2, Tehran, Negah. [In Persian].
Youshij, N. (2014), Letters, Tehran, Negah. [In Persian].
ـــــــــــــــــــــــ (2015), About Poetry, Tehran, Negah. [In Persian].
ـــــــــــــــــــــــ (2018), Complete Collection of Poems, Tehran, Negah. [In Persian].
Zarrinkoub, A. (1985), Unmasked Poetry, Unadulterated Poetry, Tehran, Elmi. [In Persian].