Journal of Literary Criticism and Rhetoric

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران.

3 دانشجوی دکترای زبان وادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

هر زندگی، محقق ساختن یک «کُل»، یعنی محقق ساختن «خویشتن» است. این تحقق، در روان‌شناسی یونگ، «تفرد» نامیده می‌شود. یونگ با تکیه بر «چنین گفت زرتشت نیچه»، به مفاهیمی چون ناخودآگاه روان و کهن‌الگوهای «سایه»، «آنیمای مثبت»، «آنیمای منفی»، «مادر جهان اسفل» و «پیر فرزانه» پرداخته‌است و از این رهگذر، مفهوم «فردیت» یا رسیدن به مرتبۀ «انسان» کامل را شرح داده‌است. «تفرد» یا فردیت (Individuation)، فرایندی است که در آن، «من» (Ego) به عنوان مرکز خودآگاهی به «خود» (Self) که درونی‌ترین بخش ناخودآگاهی است، منتقل می‌شود. در این فرایند، سویه‌های گوناگون شخصیت به شناخت و سازگاری با یکدیگر رسیده‌است و سرانجام، خودآگاهی با ناخودآگاهی هماهنگ می‌شود. این فرایند در بوف کور هدایت اتفاق می‌افتد. روایت بوف کور، منعکس‌کنندۀ حرکتِ انسانِ در جست‌وجویِ رسیدن به فردیت است که به شکل دو سفر واقعی و نمادین راوی نمایش داده می‌شود. در این جستار، تلاش شده‌است تا ضمن نمادگشایی از تصویرهای داستان، چگونگی ارتباط متن با ایدۀ «اَبَرمرد نیچه» واکاویده شود. بررسی نقش سگانی و جلوۀ آن در بوف کور و پیوند آن با فردیت‌یافتگی در نظریۀ یونگ، از دیگر اهداف مقالۀ حاضر است. مهم‌ترین نتیجۀ حاصل از پژوهش پیش رو، این است که خواننده درمی‌یابد هدایت به چه شیوه از نمادهای متعددی چون دختر اثیری، لکاته، پیرمرد یوگی، سرو، نیلوفر، ری، بنارس، اعداد و دیگر نمادها برای اشاره به ریشه‌های دو تمدن کهن هند و ایران بهره گرفته‌است. همچنین، او نشان می‌دهد که راوی بوف کور، برابرنهاد انسان ازلی‌ـ ابدی در نظریۀ نیچه است که در دایرۀ هستی اسیر است و یک زندگی را در مکان‌ها و زمان‌های مختلف تکرار می‌کند. این انسان واحد که در متن بوف کور، در صورت‌های نمادین و متعدد «پیرمرد خنزرپنزری»، «راوی»، «پیرمرد یوگی»، «نعش‌کش»، «عمو»، «دختر اثیری»، «لکاته»، «مادر لکاته»، «دایه» و... ظاهر می‌شود، سایه‌های راوی (انسانی ازلی‌ـ ابدی) است که در چهره‌های مختلف و زمان‌های مختلف زندگی کرده، تلاش می‌کند با سویه‌های مختلف وجود خود آشتی کند. به‌علاوه، راوی بوف کور، قصد دارد با غلبه بر سایه‌های پست وجودش، به فردیتی برسد که در نظریۀ یونگ به آن اشاره شده‌است. نشان دادن شکست راوی در تلاش برای رسیدن به فردیت، سرانجامِ روایت بوف کور است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reviewing the Novel "Boofe Koor" from the Perspective of Individuality and Trinity

نویسندگان [English]

  • Mokhtar Ebrahimi 1
  • Ali Taslimiy 2
  • Parastoo Afrashteh 3

1 Assistant Professor of Persian Literature ,Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

2 Associate Professor of Persian Literature, University ofGuilan, Guilan, Iran.

3 Ph.D Candidate of Persian Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

چکیده [English]

Every life is the realization of a “whole,” that is the realization of the “self.” This realization is called individuality in Jungian psychology. Relying on Nietzsche’s book Thus Spoke Zarathustra, Jung analyzes concepts such as “the subconscious mind” and the archetypes of “shadow,” “positive anima,” “negative anima,” “chthonic mother,” and “wise old man,” and through this analysis, he explains the concept of individuation or attaining the status of “Superman.” Individuation is the process by which the ego, as the center of self-awareness, is transferred to the “self,” which is the innermost part of the subconscious. In this process, takes place in The Blind Owl, the various aspects of personality reach cognition and compatibility with each other, and self-awareness eventually becomes synchronized with the unconscious. The Blind Owl reflects the human search for individuation in the form of two real and symbolic journeys. This essay attempts to explore the idea of Nietzsche’s “Superman.” Studying the symbolic representations of the images of The Blind Owl, it also examines the role of trinity and its manifestation in the novel and its connection with individuality in Jung’s theory. The most important conclusion of the article is that the reader understands how Hedayat uses various symbols such as the ethereal girl, the prostitute, cypress, lotus, and numbers to refer to the origins of the two ancient civilizations of India and Iran. It also shows that the narrator of The Blind Owl is Nietzsche’s “Superman” who is trapped in the realm of existence and repeats a life in different places and times. The individual who appears in The Blind Owl, in symbolic and numerous forms—the narrator, the coffin-bearer, the uncle, the ethereal girl, the prostitute, the prostitute’s mother, the nanny etc.—are the shadows of the narrator (eternal-man) who lives in different faces and different times and tries to reconcile with different aspects of his existence. In addition, The Blind Owl’s narrator intends to overcome the inferior shadows of his existence to achieve the individuality referred to in Jung’s theory. Showing the narrator’s failure in trying to achieve individuality is the ultimate goal of The Blind Owl.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Boofe koor
  • Jung
  • Freddie
  • Nietzsche
  • Trinity
آرتور، کریستین‌سن (1377)، نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران، ترجمه و تحقیق ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران، چشمه.
آموزگار، ژاله (1390)، «کیومرث»، برگزیدۀ مقالات فردوسی و شاهنامه‌سرایی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، صص 299ـ307.
اصغری، محمدجواد (1398)، «تثلیث»، کلام اسلامی، ش 74، صص 116ـ130.
بهار، مهرداد (1376)، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران، آگه.
بهزادی، رقیه (1379)، «مفهوم برخی اعداد در اساطیر و نزد اقوام کهن»، کتاب ماه هنر، ش 27، صص 26ـ28.
بیلسکر، ریچارد (1398)، اندیشۀ یونگ، ترجمۀ حسین پاینده، تهران، مروارید.
پاکدامن، ناصر (1379)، صادق هدایت، هشتاد و دو نامه به حسن شهید نورایی، پاریس، کتاب چشم‌انداز.
دادور، ابوالقاسم و محمد رحیمی (1391)، «بررسی تحلیلی مظاهر و مضامین رقص شیوا»، جلوۀ هنر، د 4، ش 2، صص 5ـ19.
راشد محصل، محمد تقی (1385)، وزیدگی‌ای زادسپرم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شمیل، آنه‌ماری (1388)، راز اعداد، ترجمۀ فاطمه توفیقی، قم، ادیان و مذاهب.
شولتز، دوان (1359)، «الگوی یونگ (انسان فردیت‌یافته)»، آرش، ترجمۀ گیتی خوشدل، د 5، ش 1، صص 72ـ97.
فوردهام، فریدا (1397)، مقدمه‌ای بر روان‌شناسی یونگ، ترجمۀ مسعود میربها، تهران، جامی.
هدایت، صادق (1383)، بوف کور، تهران، بی‌نا.
یونگ، کارل (1389)، سمینار یونگ دربارۀ زرتشت نیچه، ترجمۀ سپیده حبیب، تهران، قطره.
ـــــــــــ (1395)، خاطرات، رویاها و اندیشه‌ها، تدوین آنیلا یافه، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد، به‌نشر.
ـــــــــــ (1373)، روان‌شناسی و کیمیاگری، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد، آستان قدس رضوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
ـــــــــــ (1383)، انسان و سمبول‌هایش، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران، جامی.
ـــــــــــ (1985)، علم النفس، ترجمۀ نهاد خیاطه، سوریه، دارالحوار.
Amouzgar, ZH. (2011), kiyoumars, bargozideh-ye maghalat-e ferdowsi v shahnameh sorayi, Tehran, academy of Persian lLanguage and Literature, Pp. 299-307. [In Persian].
Artur, K. (1998), samples of first man and first king in Iran’s legendary history, translation and research by zhaleh amouzegar and ahmad-e tafazzoli, Tehran, Cheshmeh. [In Persian].
Asghari, M. (2019), trinity, published by kalam-e eslami, Vol. 2, No.74, Pp. 26-28. [In Persian].
Bahar, M. (1997), research in Iranian mythology, Tehran, Agah. [In Persian].
Behzadi, R. (2000), the concept of some numbers in mythology and ancient peoples, ketab-e mahe honar, Vol.9, 10, No.27, Pp. 26-28. [In Persian].
Bilsker, R. (2019), Jung’s theory, translated by hoseyn payandeh, Tehran, Morvarid. [In Persian].
Dadvar, A. rahimi, M. (2012), an analytical study on the manifestation and themes of raghse shiva, published by jelveh-ye honar, No.8, Vol.3 and 2. [In Persian].
Fordham, F. (2018), introduction to Jung’s psychology, translated by masoud-e mir-baha, Tehran, Jami. [In Persian].
Hedayat, S. (2004), bouf-e kour, entesharat-e sadegh-e hedayat, Tehran. [In Persian].
Jung, C.G (2010), Jung’s seminar on Nietzsche’s zrathustra, translated by sepideh habib, Tehran, Ghatreh. [In Persian].
Jung, C.G , (2004), Man and his Symbols, Translated by Mahmoud Soltaniyyeh, Tehran, Jami. [In Persian].
ــــــــــــــــــــ,(1965), Memories, Dreams,Reflections.New York, Vintage Books.
ـــــــــــــــــــ, (1953) Two Essays on Analytical, New York, pantheon, Bollingen series XX, VOL.7, p.188.
ـــــــــــــــــ, (1985), psychology, translated by nahad khayateh: darolhevar. [In Persian].
ـــــــــــــــــــ, (1994), Peschology and Alchemy, Aranslated by Aarvin Afaramarzi, Mashhad, Astan-e Ghods-e Rrazavi, Bonyad-e Pazhouheshha-ye Eslami. [In Persian].
ـــــــــــــــــــــ, (2016), Memories, Dreams, reflections, Translated by Pavin Faramarzi, Mashhad, Beh Nashr. [In Persian].
Pakdaman, N. (2000), sadegh hedayat: eighty two letters to hasan nourayi, ketab-e cheshmandaz, Paris.
Rashed-mohassel, M. (2006), vazidegihaye zadsparam, institute of science and cultural studies.
Schultz, D.P(1980), Jungian's pattern(individual human), translated by giti khoshde, published by arash,esfand,Vol 12,No1,Pp 72-97.
Shamil, A. (2009), the secret of numbers, translated by fatemeh towfighi, ghom, published by adyan v mazaheb.
Sherrard, P. (1956), the marbl Threshin floor: studies in Modern Greek poetry, Vallentine, Mitchell.
Wilhelm, R. (1962), the Secret of the Golden Flower: A Chineses Book of Life, rev. ed. San Diego: Harcourt Brace Jovanovich.