Journal of Literary Criticism and Rhetoric

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران

2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

تجزیۀ هر پدیده به عناصر سازندۀ آن از نظر علمی با‌ ‌اهمّیّت است. «شخصیّت»‌ از مهمترین عناصر سازندۀ روایت‌ و چگونگی تفسیر شخصیّت‌های داستان از اجزاءِ اصلی تفسیر متن است. این پژوهش در پی واکاوی و تحلیل مؤلفه‌های پُست‌مدرنیستی در شخصیّت‌های رمان روانی-نامه‌ای «قهوۀ سرد آقای نویسنده» اثر «روزبه معین» است. روش پژوهش، تحلیلی-‌ توصیفی و شیوۀ گِرد‍آوری داده‌ها مطالعاتِ کتابخانه‌ای است. مبانی نظری و یافته‌های این پژوهش به این شرح است: پست‌مدرنیسم، جهش خلاقانه‌ای بود که با نقد مدرنیسم بر مداومت آن استمرار داشتند. درون‌مایۀ مرگ، عشق و روان‌رنجوری از موضوعات مهم در ادبیّات جهان است که روایت پست‌مدرنیستی به آن می‌پردازد. قهوۀ سرد آقای نویسنده، روایتی است که با الگوها و ویژگی‌های ادبیّات داستانی پسامدرنیستی در پیچ و تاب‌های روایی خود دنیای شخصیّت‌های روان‌رنجور را به‌تصویر می‌کشد و از هر گوشۀ آن صدای متنی را می‌شنویم و در بطن هر ماجرائی شخصیّتی تاریخی، سیاسی، هنری و... به‌چشم می‌خورد که نویسنده، احساس، مقصود و سخنان خود را با چنین تمهیداتی در متن داستان جای می‌دهد. در این رمان نوعی قرینه‌سازی شخصیّت در سیر روایت مدرن؛ با شخصیّت‌های مشهور و نسبت‌دادن کنش و خویشکاری مشابه شخصیّت‌های داستانی وجود دارد که یادآور آن شخصیّت‌ها و احیاگر کنش‌های بزرگ و هیجانی آنان است. روزبه معین، با استفاده از کنش شخصیّت‌ها و شگردهای داستان‌نویسی مدرن مانند قهرمان‌زدایی، بینامتنیت، داستان در داستان، تغییر راوی و زاویۀ دید، عدم قطعیّت، چرخۀ بی‌پایان، معناباختگی و... رمان خود را به روایت‌های پسامدرن نزدیک می‌کند. شخصیّت‌های اصلی، نوعی و نمونه پروتوتیپ افرادی هستند، که روان‌گسیختگی و نابهنجاری‌های جهان پست‌مدرنیسم و ابزوردیسم، مانند شیفته‌گونگی، شک‌اندیشی، معناباختگی،‌ انکار حقیقت و واقعیّت و علائم روحی- رفتاری، توهم‎ها و هذیان‌های شخصیّت‌های ضد اجتماعی؛ پروبلماتیک، سوسیوپات، اسکیزوئید، پارانوئید را ترسیم می‌کنند. مشابهت‌های کنشی و رفتاری شخصیّت‌ها متأثر از سایه یا جنبه‌های پنهان و تاریک وجود آنان و ترسیمی از آشفتگی ذهن انسان معاصر و جهان اطراف آنان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of Postmodern Components in The Author's Cold Coffee Novel

نویسندگان [English]

  • Ahmad Heidari Goujani 1
  • Mosen Zolfaghary 2
  • Hasan Heidari 2
  • Hojjatallah Omidali 3

1 PhD Student of Persian language and literature, University of Arak, Arak, Iran

2 Professor of Persian language and literature, University of Arak, Arak, Iran

3 Associate Professor of Persian language and literature, University of Arak, Arak, Iran

چکیده [English]

Dividing every phenomenon into its constituent elements is scientifically important. "Character" is one of the most important elements of the narrative and how to interpret the characters of the story is one of the main components of the interpretation of the text. This research aims to study and analyze the postmodernist components in the characters of the psycho-literary novel "Cold Coffee of Mr. Author" by "Ruzbeh Moin". The research method is analytical-descriptive and the data collection method is library studies. The theoretical foundations and findings of this research are as follows: Postmodernism was a creative leap that continued with the criticism of modernism on its continuity. The theme of death, love and neurosis is one of the important topics in world literature that is addressed by the postmodernist narrative. The author's cold coffee is a narrative that depicts the world of neurotic characters with the patterns and characteristics of postmodern fiction literature in its narrative twists, and from every corner we hear the voice of the text, and in the heart of every story is a historical, political, artistic character, etc. It can be seen that the author puts his feelings, intentions and words in the text of the story with such arrangements. In this novel, a kind of comparison of personality in the course of modern narration; With famous personalities and attributing action and self-work, there are fictional characters that remind of those personalities and revive their great and emotional actions. By using the actions of characters and modern story writing techniques such as de-heroism, intertextuality, story within story, change of narrator and perspective, uncertainty, endless cycle, identity and unity of characters, loss of meaning, etc., he brings his novel closer to postmodern narratives. . The main characters are a type and prototype example of people who have psychosis and abnormalities of the world of postmodernism and absurdism, such as fascination, skepticism, loss of meaning, denial of truth and reality, and mental-behavioral symptoms, illusions and delusions of anti-social personalities; They depict problematic, sociopath, schizoid, paranoid. The similarities of actions and behaviors of the characters are influenced by the shadow or the hidden and dark aspects of their existence and a drawing of the confusion of the contemporary human mind and the world around them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Postmodernism
  • Rouzbeh Moin
  • personality
  • cold coffee of the author
ابراهیمی لامع، مهدی، (1396)، «پوست اندازی عامه‌پسند، نقد و فرانقدی بر رمان قهوۀ سرد آقای نویسنده»، نقد کتاب، زمستان، سال سوّم، ش 12، 129-142.
اخوّت، احمد (1392)، دستور زبان داستان، ج 1، چاپ دوم، اصفهان، فردا.
براهنی، رضا (1368)، قصّه‌نویسی، ج 1، چاپ چهارم، تهران، البرز.
بلانر، آدام (1383)، درون‌پردازی، ترجمۀحسن حق‌شناس و حمید اشکانی، جلد اوّل، چاپ اول، تهران، رشد.
پاول، جیمز ان (1380)، پست مدرنیزم، ترجمۀ حسینعلی نوذری، ج 1، چاپ سوم، تهران، نظر.
پژهان، هدی و همکاران (1392)، «بررسی ارتباط مرگ با کلام و گفتمان پسامرگی در پست‌مدرنیسم در روایت‌های داستانی محمدرضا کاتب»، نقد و نظریۀ ادبی، بهار و تابستان، سال اول، ش 2، 57-78.
تدینی، منصوره (1388)، پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران، ج 1، تهران، علمی.
تدینی، منصوره (1389)، «پسامدرنیسم در رمان تاریخ سِرّی بهادران فرس قدیم»، زبان و ادب فارسی، بهار، ش 43، 155-133.
داوری اردکانی، رضا (1391)، اندیشۀ پست مدرن، ج 1، تهران، سخن.
دقیقیان، شیرین‌دخت (1397)، شخصیّت‌پردازی در ادبیّات داستانی، ج 1، چاپ دوم، تهران، مروارید.
شاملو، سعید (1388)، آسیب‌شناسی‌روانی، ج 1،چاپ دهم، تهران، رشد.
فرانکل، ویکتور امیل (1387)، انسان در جستجوی معنی، ترجمۀ نهضت صالحیان و مهین میلانی، ج 1، چاپ بیستم، تهران، دُرسا.
قائم مقام فراهانی، ضیاء و همکاران (1388)، درمان و توان بخشی اسکیزوفرنیا، ج 1، چاپ دوم، تهران، رشد.
گلدمن، لوسین (1381)، جامعه‌شناسی ادبیات (دفاع از جامعه‌شناسی رمان)، ترجمۀ محمدجعفر پوینده، ج 1، تهران، چشمه.
لوین، س و همکاران (1373)، اسکیزوفرنی، ترجمۀ اکبر رهنما و داوود کردستانی، ج 1، تهران، شاهد.
لیوتار، ژان فرانسوا (1381)، وضعیت پست مدرن، ترجمۀ حسنعلی نوذری، ج 1، چاپ چهارم، تهران، گام نو.
مالمیر، تیمور و نجم‌الدین رستم‌یونس (1399)، «تحلیل و نقد ویژگی‌های پسامدرنی رمان هیس»، ادب فارسی، پاییز و زمستان، سال دهم، ش 2، 39-57.
مک‌هیل، برایان (1392)، داستان پسامدرنیستی، ترجمۀ علی معصومی، ج 1، تهران، ققنوس.
مقدادی، بهرام (1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی (از افلاطون تا عصر حاضر)، ج 1، تهران، فکر روز.
معین، روزبه (1396)، قهوۀ سرد آقای نویسنده، ج 1،چاپ سی‌و‌هشتم، تهران، نیماژ.
میر‏صادقی، جمال (1367)، عناصر داستان، ج 1، چاپ دوم، تهران، سخن.
نیچه، فردریش (1399)، آواره و سایه‌اش،  ترجمۀ علی عبداللهی، ج 1، چاپ هفتم، تهران، نشر مرکز.
یعقوبی جنبه‌سرائی، پارسا و همکاران (1396)، «تعویق خود در داستان‌پردازی محمّدرضا کاتب»، متن‌پژوهی ادبی، پاییز، سال بیست و یکم، ش 73، 53-78.