Journal of Literary Criticism and Rhetoric

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

از جمله رویکردهای پژوهشی که به بررسی و تحلیل نشانه‌ها و درک معناهای پنهان در آن‌ها می‌پردازد، رویکرد نشانه‌شناسی است. از این منظر، برای تحلیل و بررسی پدیده‌های اجتماعی که به خودی خود معنا پیدا نمی‌کنند، باید به ساختار فرهنگی و شبکۀ معانی‌ موجود در آن توجه کرد. یکی از نظریه‌پردازانی که طرحی منسجم دربارۀ نشانه‌شناسی اجتماعی ارائه کرد، پی‌یر گیرو بود. او نشانه‌های اجتماعی را در دو حوزۀ اصلی هویت و آداب معاشرت قابل بررسی و تحلیل می‌داند. این پژوهش به روش توصیفی‌ـ تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای می‌کوشد با تکیه بر نظریۀ پی‌یر گیرو و با رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی، نوع و چگونگی نمودِ نشانه‌های اجتماعی موجود در فضای رمان کولی کنار آتش را به عنوان یک رمان اجتماعی اثر منیرو روانی‌پور، تحلیل و بررسی کند. نتایج مقاله نشان می‌دهد که روانی‌پور در رمان کولی کنار آتش، نویسنده‌ای است که با بهره‌گیری از نشانه‌های فراوان، دغدغۀ مسائل اجتماعی، به‌ویژه دغدغۀ مشکلات و رنج‌های زنانی را دارد که در بند عقاید واپس‌گرایانه و خرافی گرفتار شده‌اند. بهره‌گیری چشمگیر نویسنده از نشانه‌هایی چون یونیفورم‌های گروه‌های شغلی، آیین‌های قبیله‌ای، عقاید خرافی و واپس‌گرایانه و نیز جنبش‌های عدالت‌خواهانه که به‌عنوان مهم‌ترین نشانه‌ها برای بیان اعتراض نویسنده به مسائل اجتماعی به‌کار رفته‌اند، در کنار روش‌های گوناگون اطوارپژوهی و ارتباط غیرکلامی (چون لحن، پوشاک و...)، برای بازتاباندن واقعیت‌های تلخ جامعه و بیان هدف‌های خاص در قالب توصیف زندگی «آینه» شایستۀ توجه است. نویسنده ذیل مؤلفۀ «یونیفورم» و در بحث و مؤلفۀ نشانه‌شناختی «گروه‌های شغلی»، به ‌شکل مطلوبی توانسته به نابرابری شغلی زنان و مردان در میان قبایل کولی اشاره کند. همچنین، در بحث مؤلفۀ نشانه‌شناختی «رسوم قبیله‌ای» در قبایل کولی، درس ‌خواندن جایگاهی ندارد و بر مبنای قانون قافله، خانه و کاشانه برای کوچ‌نشین‌ها ممنوع است و اسکان معنایی ندارد و لذا دختران کولی در امر ازدواج، حق انتخاب ندارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Social Semiotics of the Gypsy Novel by the Fire Based on Pierre Giro's Theory

نویسندگان [English]

  • Sharam Ahmadi 1
  • Mahsa Naji 2

1 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Mazandaran University, Babolsar, Iran.

2 Graduate M.A.language and literature, University of Mazandaran, Babolsar, Iran.

چکیده [English]

One of the research approaches that examines and analyzes the signs and understanding the hidden meanings in them is the semiotic approach. From this perspective, in order to analyze social phenomena that do not find meaning in themselves, one must pay attention to the cultural structure and network of meanings in which they are located. One of the theorists who proposed a coherent plan for social semiotics was Pierre Girouard. He considers social signs in the two main areas of identity and social etiquette to be examined and analyzed. This research, which is written in a descriptive-analytical method and referring to library sources, tries to rely on Giro's consistent theory and with the approach of social semiotics, the type and manner of appearance of social signs. Analyze and study the space in the novel Gypsy by the Fire, which is a social novel written by Moniro Ravanipour. The results of this article show that Ravanipour in the novel Gypsy by the Fire is an author who uses many symptoms, concerns about social issues and especially concerns about the problems and sufferings of women. Who are trapped in backward and superstitious beliefs. The author's significant use of symbols such as occupational group uniforms, tribal rituals, superstitious and reactionary beliefs, and justice-seeking movements, which are the most important signs to express "The author's objections to social issues have been used, along with various methods of ethnography and non-verbal communication (such as tone, clothing, etc.) to reflect the bitter realities of society and to express specific goals in the form of life descriptions." The mirror is noteworthy. Under the component of "uniform" and in the semantic component of "occupational groups", the author has been able to point out the occupational inequality of women and men among the gypsy tribes. Or in the discussion of the semiotic component of "tribal customs" in the gypsy tribes, education has no place and according to the law of caravans, houses and homes are forbidden for the nomads, there is no meaningful settlement and the gypsy girls in Marriage has no choice

کلیدواژه‌ها [English]

  • Semiotics
  • social semiotics
  • identity
  • social etiquette
  • codes
جوادی یگانه، محمدرضا و سیدعلی کشفی (1386)، «نظام نشانه‌ها در پوشش»، مجلۀ کتاب زنان، ش 38، صص 62ـ87.
چندلر، دانیل (1386)، مبانی نشانه‌شناسی، ترجمۀ مهدی پارسا، تهران، سورۀ مهر.
دانسی، مارسل (1387)، نشانه‌شناسی رسانه‌ها، ترجمۀ میرانی و دوران، تهران، چاپار.
دینه‌سن، آنه ماری (1380)، درآمدی بر نشانه‌شناسی، ترجمۀ مظفّر قهرمانی، تهران، پرسش.
رحیمی، نسترن (1396)، نشانه‌شناسی اجتماعی چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران.
روانی‌پور، منیرو (1397)، کولی کنار آتش، تهران، مرکز.
طبری، احسان (1360)، دانش و بینش (دربارۀ تئوری سیستم‌ها، سیمیوتیک، سیبرنتیک، هوریستیک ارزش فلسفی و اسلوبی آن‌ها)، تهران، حزب تودۀ ایران.
عموری، نعیم و پروین خلیلی (1399)، «نشانه‌شناسی اجتماعی مقامات حریری با تکیه بر نظریۀ پی‌یرگیرو»، جامعه‌شناسی هنر و ادبیات،‌ د 21،‌ ش ‌1، صص 157ـ177.
گیرو، پی‌یر (1392)، نشانه‌شناسی، ترجمۀ محمد نبوی، تهران، آگه.
نقابی، عفت و کلثوم قربانی جویباری (1389)، «نشانه‌شناسی اولین رمان اجتماعی ایران»، دانشکدۀ ادبیات علوم انسانی، س 18، ش 67، صص 193ـ216.
نقابی، عفت و مهناز اکبری (1399)، «تحلیل اجتماعی ـ فرهنگی سفرنامۀ حاج سیاح بر پایۀ نظریۀ نشانه‌شناسی اجتماعی پی‌یر گیرو»، نشریۀ زبان و ادبیات فارسی، ش 88، صص 303ـ323.
Amori, Naeem & Parvin Khalili (2020), "Social Semiotics of Hariri Officials based on the Theory of Continuity", Sociology of Art and Literature, Vol. 21, No.1, Pp. 157-177 [In Persian].
Chandler, Daniel (2007), Fundamentals of Semiotics, Translated by Mehdi Parsa, Tehran, Sooreh Mehr [In Persian].
Dancy, Marcel (2008), Media Semiotics, Mirani and Doran Translation, Tehran, Chapar [In Persian].
Dinhsen, Anhamari (2001), An Introduction to Semiotics, Translated by Mozaffar Ghahremani, Tehran, Porsesh [In Persian].
Rahimi, Nastaran (2017), Social Semiotics I Turn off the Lights, Master Thesis in Persian Literature, Mazandaran University [In Persian].
Ravanipour, Moniro (1397), Gypsy by the Fire, Tehran, Markaz Publishing [In Persian].
Tabari, Ehsan (1981), Knowledge and Insight (On the Theory of Systems, Semiotic, Cybernetic, Horistic, Their Philosophical Value and Stylistics), Tehran, Hezbe Todeh Iran [In Persian].
Giro, Peyer (2013), Social Semiotics, Translated by Mohammad Nabavi, Tehran, Agah [In Persian].
Naghabi, Effat and Mahnaz Akbari (2016), "Socio-Cultural Analysis of Haj Sayyah's Travelogue Based on the Theory of Pyrir Giro Social Semiotics", Journal of Persian Language and Literature, No. 88, Pp. 303-323 [In Persian].