نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• محسن محمدی ¹
• محمد ابراهیم خلیفه شوشتری ²

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

² زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی تهران ایران

چکیده

تصویر‌پردازی که تجلی اندیشه و احساسات درونی شاعر است، در نقد ادبی، جایگاه ویژه‌ای دارد و آن از ارکان اصلی یک اثر ادبی است. تصاویر ادبی در عصر عباسی از جایگاه والایی برخوردار بوده، زیرا اشعار، از تصاویر ادبی زنده و پویایی که با حیات عصر پیوند خورده بود، سرشار است. حسین بن ضحاک، ملقّب به خلیع، از شعرای ایرانی‌تبار و عربی سرای عصر عباسی اول بود که به تأسی از فرهنگ ایران باستان و یونان، توانست با استفاده از تصاویر بدیع به ابداع در شیوه بیان بپردازد. این ابداعات که از گستردگی خیال و احساس عمیق و تراکم تصویری برخوردار است، حضور بارزی در تصویر‌پردازی‌های شاعر دارد. در پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی، بلاغت تصویر در خمریات حسین بن ضحاک مورد بررسی قرار گرفته است، نتایج پژوهش حاکی از آن است که حسین بن ضحاک با استفاده از تصاویری مانند: استعاره، تشبیه و تشخیص که نقش بارزی در تصویرآفرینی‌های شعری او دارند، توانسته با نوآوری و بهره‌گیری از جنبه‌های بصری و وهمی و با استفاده از طبیعت جامد و متحرک، تصاویر زنده و پویایی از خمر ارائه نماید و بی‌آنکه به تکلف و تصنع بگراید، احساسات حقیقی خود را به مخاطب منتقل نماید. گویی که خمر در شعر شاعر، تصویری از زندگی و زندگی چیزی جز خمر نیست، در‌حقیقت خمر، تصویری از آغاز بی انتها در شعر شاعر است که به معنویات و نورالأنوار ختم می شود، ویژگی بارزی که در شعر شعرای دیگر چندان مشهود نیست؛ زیرا تصاویر خمری در اشعار شعرای عباسی بیشتر به محسوسات و لذت و کام‌جویی حاصل از آن خلاصه شده است و از حقایق روحانی و ماورایی تهی است. بنابراین با توجه به اینکه حسین بن ضحاک به دقت و با نوآوری در بیان شعری، توانسته نقش‌آفرینی کند و خمر را با جلوه‌های معنوی و روحانی پیوند بزند و تصاویر ادبی متفاوتی را خلق نماید، قابل توجه است.

کلیدواژه‌ها

• تصویر
• خمریات
• تشخیص
• تشبیه
• استعاره
• حسین بن ضحاک

عنوان مقاله [English]

The Artistic Imagry in Hussein Ibn Zahak's Poetry (Case Study of Khumriyat)

نویسندگان [English]

• Mohsen Mohammadi ¹
• Mohammad Ebrahim Khalife.Shoshtari ²

¹ 1. PhD Student of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

² Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Imagery, which is the manifestation of the poet's thoughts and inner feelings, has a special place in literary criticism and it is one of the main elements of a literary work. Literary imagery in the Abbasi era had a high position, because the poems are full of Emotional and dynamic literary interpretations that were connected with the life of the era. Hossein Ibn Zahhak, Known as Khali, was one of the Iranian and Arabic poets of the first Abbasi era, which was influenced by the culture of ancient Iran and Greece, was able to innovate in the way of expression by using innovative images. These innovations, which have the breadth of imagination and deep feeling and image density, have a prominent presence in the poet's imagery. In the present study, descriptive and analytical method, the rhetoric of image in Hossein Ibn Zahhak's Wains has been investigated, the results of the research indicate that Hossein Ibn Zahhak uses images such as: metaphor, simile and Animation, which play a prominent role in his poetic imagery have been able to present Emotional and dynamic images of Wain by innovation and using visual and illusion aspects and by using solid and moving nature and convey her feelings to the audience without complicating her words. It is as if Wain in the poet's poem is a picture of life and life is nothing but Wain, in fact Wain is an image of the endless beginning in the poet's poetry that ends with spirituality and light, a distinctive feature that is not so evident in the poetry of other poets; Because the images of Wain in the poems of Abbasi poets are mostly reduced to sensations, pleasure and lust and are devoid of spiritual and transcendental truths. But these spiritual truths in Zahhak's poetry approach the Sufi philosophy, and the sensual and material concept of Wain turns into transcendental concepts and connects the earthly manifestations to the sky, and elevates Wain from the earth to the sky and from images. The sky, which is spread from the east to the west, is used to present different concepts of the east and the west, and to change the view of the material man immersed in the pleasures of the Abbasi era, and in this way to elevate his position from the earth to the sky, and with Using innovative and beautiful images, in addition to innovation in Khmer themes, will increase the influence of your words and present different interpretations to the audience. Therefore, considering that Hossein Ibn Zahhak was able to play a role and connect Khmer with spiritual and spiritual manifestations and create different literary images with precision and innovation in poetic expression, it is remarkable.

کلیدواژه‌ها [English]

• image
• Wine
• recognition
• simile
• metaphor
• Hussein Ibn Zahak