Journal of Literary Criticism and Rhetoric

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

10.22059/jlcr.2023.345075.1861

چکیده

رویکرد مثبت‌نگر که مارتین سلیگمن، اساس آن را در روان‌شناسی بنیان نهاد، از رویکردهای کاربردی در تحلیل روان‌شناختی شخصیت اصلی رمان است و بر تواتمندی و فضیلت‌های شش‌گانۀ شخصیت، یعنی شجاعت، خودکنترلی، انسانیت، عدالت، تعالی و خرد دلالت دارد که راهی برای رسیدن به شکوفایی است؛ از این‌رو، این پژوهش بر آن است رویکرد مثبت‌نگر در شخصیت اصلی «إریان» در رمان الرجل الذی آمن از نجیب الکیلانی از نویسندگان معاصر عربی که به رفتار شخصیت‌ها و تأثیر وتأثر آنها در جامعۀ بشری، آگاه است را با روش توصیفی و تحلیلی، بررسی کند و تأثیر آن را در پرورش خلاقیت، توانمندسازی و بهبود وضعیت افراد، مشخص کند. یافته‌های پژوهش، حاکی از آن است که شخصیت اریان در این رمان عاشقانه و مذهبی، با سیری منسجم و دلنشین، شخصیتی است دارای عشق عفیف که نمی‌تواند خود را با عقاید سطحی و کلیشه‌ای راضی کند و با مطالعۀ عمیق تعالیم اسلامی، درصدد کسب معرفت و حقیقت اساسی است. با شجاعت و کنترل هوای‌نفس خود، همۀ دلبستگی‌ها و تعصبات را در راه حقیقت، کنار می‌نهد، در برابر نابسامانی‌ها، صبر و گذشت دارد و ارزش‌های انسانی را پیاده می‌کند، در تعامل با انسان‌ها، رفتارهای عادلانه به خرج می‌دهد تا روح حقیقت‌یاب خود را تعالی (برتری) بخشد. در نهایت با خرد ذاتی و اکتسابی خود، رضایت خداوند را مدنظر قرار می‌دهد و به دنیای خود و تغییر مسیر زندگی، خوش‌بین و امیدوار است. در رمان، فضیلت شجاعت در شخصیت إریان با برخورد با شمس و دلبستگی اولیه شروع شد تا اینکه دینش را تغییر می‌دهد و به کشف حقیقت می‌پردازد و در راه آن با رویدادهایی روبه‌رو می‌شود و در این زمینه، جان خود را  هم به خطر می‌افکند. إریان، وابستگی‌های نفس خود را کنترل می‌کند تا اینکه به حقیقت و معرفت برسد و رضایت الهی را جلب نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Psychological Analysis of the Character of “Erian” in the Novel The Man Who Believed, Based on Martin Seligman's Theory

نویسندگان [English]

  • Isa Zare Dorniani 1
  • Foad Abdolahzadeh 2

1 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Payame Noor University, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Zabol University, Zabol, Iran.

چکیده [English]

The positivist approach, which Martin Seligman founded in psychology, is one of the applied approaches in the psychological analysis of the novel's main character, and it implies the six virtues of the character, that is, courage, self-control, humanity, justice, excellence, and wisdom, which is a way to reach is prosperity; Seligman believes that a person should have an optimistic attitude towards the future and achieve real happiness by using the power of personality to be optimistic in the future. He talks about happiness as a combination of strengths, positive psychology while overcoming emotions. Negativity changes them and by improving positive emotions and giving meaning to life, it reduces people's mental problems and improves their well-being. Therefore, in this research, this positivist approach in the main character "Erian" in the novel Al-Ralzah al-Amin by Najib Al-Kilani, who is one of the contemporary Arab writers and is aware of the behavior of the characters and their influence in the human society, is analyzed with descriptive method. Analytical, examines and portrays his behavior and personality change and has an effect on cultivating creativity, empowering and improving the condition of people. Erian, an intelligent character, critical thinking and self-confidence in doing something, appears and in the continuation of the novel, he turns into a revolutionary and brave character who confronts the western culture. The findings of the research indicate that Erian, on the way Arriving at the truth cultivates the virtue of humanity in one's existence and covers the sense of altruism, responsibility, tolerance of opposition, respect for others' opinions and comprehensive forgiveness. . he is grateful to God and the creatures who corrected his life path. The character of Arian in this romantic and religious novel, with a coherent and heartwarming plot, is a character with chaste love who cannot satisfy himself with superficial and clichéd ideas and seeks to gain knowledge and basic truth by deeply studying Islamic teachings. With courage and control of his temperament, he puts aside all attachments and prejudices in the path of truth, has patience and forgiveness in the face of disturbances and implements human values, behaves justly in interacting with people, so as to elevate his truth-seeking spirit. Give (superiority). Finally, with his inherent and acquired wisdom, he considers God's pleasure and is optimistic and hopeful about his world and the change of his life path. In the novel, the virtue of bravery in Erian's character started with his encounter with Shams and his initial attachment, until he changes his religion and discovers the truth, and on the way he faces events and in this context, he risks his life. Erian controls his ego's attachments until he reaches the truth and knowledge and gets God's approval.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Positive Psychology
  • Seligman
  • Najib Al-Kilani
  • The Man Who Amen
قرآن کریم.
إبراهیم، عبدالستار (1985)، الإنسان وعلم النفس، الکویت، علم المعریف.
اسماعیلی، مریم و محمد یزدانی (1396)، «مطالعۀ تطبیقی فضائل شش‌گانه در روان‌شناسی مثبت و نهج البلاغه»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، سال 11، ش20، 149-175.
ابوحلاوة، محمدالسعید (2014)، علم النفس الإیجابی، مصر، دارالمعارف.
تابان فرد، عباس و سکینه رسمی (1397)، «تحلیل داستان اعرابی درویش و همسر او در مثنوی معنوی مولوی بر اساس نظریۀ مثبت‌گرای مارتین سلیگمن»، ادبیات تطبیقی، دورۀ 6، ش 3، 33-44.
ترکمانی، وجیهه و سمانه نیرومند (1398)، «بررسی شخصیت سیاوش با نظریۀ مثبت‌اندیشی سلیگمن»، ادبیات فارسی، دورۀ 15، ش 19، 1-13
تودوروف، تزفیطان (2005)، مفاهیم سردیة، ترجمة عبدالرحمن مزیان، بیروت، المرکز الثقافی العربی.
توقع همدانی، فائزه (1381)، «نقد و بررسی داستان الرجل الذی آمن»، حکمت سینویه، ش 19، 63-70.
جبریل، فاروق مصطفی (2019)، سیکولوجیة الحکمة، مصر، دیامط، مکتبة نانسی.
الحرانی، ابومحمدحسن بن علی (1382)، تحف العقول عن آل رسول، ترجمة صادق حسن‌زاده، قم، مطبعة اسلامیة.
خسروی، کبری (1393)، «بررسی و تبیین جایگاه زن در روایات نجیب الکیلانی»،  پژوهشنامه زنان، سال پنجم، ش 2، 23-46.
زغرب، صبیحة (2006)، جمالیات السرد فی الخطاب الروائی، الأردن، دارمجد لاوی للنشر والتوزیع.
شربیط، احمد (2009)، تطور البنیة الفنیة فی القصة الجزائریة المعاصرة، الجزائر، دارالقصبة للنشر.
صفری، مریم و همکاران ( 1400)، «مطالعۀ شاخصه‌های نظریۀ بهزیستی در غزلیات شمس بر پایۀ روان‌شناسی مثبت‌نگر سلیگمن»، ادب عرفانی، سال پانزدهم، ش 2، 1- 18.
الطویل، عزت عبدالعظیم (1997)، معالم علم النفس المعاصر، اسکندریة، دارالمعارف الجامعیة.
کاویانی، محمد (1398)، روان‌شناسی در قرآن؛ مفاهیم و آموزه‌ها، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
الکیلانی، نجیب (2005)، روایة الرجل الذی آمن، بیروت، مؤسسة الرسالة.
ــــــ (1987)، لمحات من حیاتی، بیروت، مؤسسة الرسالة.
میری رستمی، سیدهاشم (1394)، عقل و عشق در عرفان و فلسفه، تهران، گیوا.
واسوانی، جی.پی (1398)، جادوی بخشش، ترجمۀ  بهرام جعفری فیجانی، تهران، محراب دانش.