نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران
2 دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
از جمله ابزارهای پژوهشگر حوزۀ ادبی، نقدِ جامعه‌شناختی است که به کمک آن می‌تواند جهان متن را تحلیل کند و از رهگذار آن به انکشاف معنا دست یابد. در این پژوهش، برآنیم به روش تحلیل کیفی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و بر مبنای نظریۀ عمل یا کنش پیر بوردیو قصه‌های شش‌گانۀ ترس و لرز غلامحسین ساعدی را بازخوانی کنیم. در هر قصه تلاش کردیم به صورت مجزّا عادت‌واره، سرمایه، موقعیت هر شخصیت در میدان مورد نظر و روابط ایشان را بررسی کنیم. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد: 1. فقر و کمبود سرمایۀ فرهنگی و اقتصادی مهم‌ترین عامل برای ایجاد و گسترش خرافه، ترس و به ویژه تحمیل آن به عنوان عادت‌وارۀ اهالی آبادی است. 2. یکی از عادت‌واره‌های برجستۀ اهالی ترس و انفعال است که به طرق مختلف آن را دائماً بازتولید می‌کنند و به نسل بعدی انتقال می‌دهند 3. با وجود کمبود و فقر سرمایه، اهالی سعی می‌کنند موقعیت خود را در میدان حفظ و حتی برای ارتقای آن تلاش کنند. مبنای رابطۀشان، بر اساس موقعیت‌شان در میدان تغییر می‌کند و حتی به نزاع روی می‌آورند. 4. به هنگام خارج شدن اهالی از آبادی یا ورود شخص یا اشخاصی به آن‌جا، اهالی احساس خطر می‌کنند؛ به ویژه کسانی که از سرمایۀ اقتصادی برخوردارند بیش از دیگران دچار ترس و لرز می‌شوند. 5. همبستگی اهالی با پیشروی قصه‌ها به تدریج کاهش می‌یابد و در قصۀ ششم به‌طور کامل فروپاشی روابط اهالی علنی می‌شود. 6. با پیشروی قصه‌ها از میزان کنشگری شخصیت‌ها کم می‌شود و به سمت کنش‌پذیری پیش می‌روند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Transformation of Action in Fear and Trembling of GholamHossein Saedi Based on Pierre Bourdieu's Theory of Action
نویسندگان [English]
- Shirzad Tayefi 1
- Mohammad SheikholEslami 2
1 Associate Professor of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
2 Ph.D. of Persian Language and Literature, Allameh Tabatabaʼi University, Tehran, Iran
چکیده [English]
One of the tools of a researcher in the field of literature is sociological critique, with which he can analyze the world of the text. In this study, we try to re-read the six stories of fear and trembling of Saedi through qualitative analysis and based on library studies and Pierre Bourdieu's theory of action. we tried to examine the habitus, capital and position of characters in the field and their relationships separately. The research achievements show: 1- Poverty and lack of cultural and economic capital are the most important factors to create and spread superstition, fear and especially its imposition as a habitus of the villagers. 2- poverty is the prominent habits of people in fear and passivity field, which they constantly reproduce it in different ways. 3- Despite the lack and poverty of capital, the residents try to maintain their position in the field and even try to improve it. Depending on their position on the field, the basis of their relationship changes and they even turn to conflict. 4- When the residents leave the village or a person or persons enter it, the residents feel danger; especially those who have economic capital are more afraid and shivering than others. 5- The solidarity of the inhabitants with the progression of the stories decreases gradually, and in the sixth chapter, the relations of the inhabitants are completely destroyed. 6- As the stories progress, the level of activism of the characters decreases and they move step by step towards reactivity.
کلیدواژه‌ها [English]
- sociological criticism
- Pierre Bourdieu
- theory of action
- GholamHossein Saedi
- fear and trembling
بوردیو، پیر )1333(. »آموزشِ عاطفی فلوبر«. ترجمۀ یوسف اباذری، ارغنون، ش 3 و ،10 صص .77-112
بون ویتز، پاتریس )1336(. درسهایی از جامعهشناسی پییر بوردیو. ترجمۀ جهانگیر جهانگیری و حسن
پورسفیر، چاپ سوم، تهران، آگه.
پاینده، حسین )1335(. جایگاه جامعهشناسی ادبیات در نقد ادبی معاصر. وبگاه انجمن جامعهشناسی ایران
www.isa.org.ir :نشانی به
ریترز، جورج )1335(. نظریۀ جامعهشناسی. ترجمۀ هوشنگ نایبی، چاپ سوم، تهران، نی.
ساعدی، غالمحسین )1336(. ترسولرز. چاپ سیزدهم، تهران، نگاه.
صالحی امیری، سیدرضا و سپهرنیا، رزیتا )1334(. الگوی ارتقای سرمایۀ فرهنگی در ایران. تهران، ققنوس.
فکوهی، ناصر )1311(. تاریخ اندیشه و نظریههای انسانشناسی. تهران، نی.
-------- )1336(. پیر بوردیو و میدان دانشگاهی. جلد اول و دوم، تهران، پژوهشکدۀ مطالعات
فرهنگی و اجتماعی.
گرنفل، مایکل )1333(. مفاهیم کلیدی پیر بوردیو. ترجمۀ محمّدمهدی لبیبی، چاپ دوم، تهران، افکار.
محمّدی، جمال، وداد هیر، ابوعلی و محمّدی، فردین )1331(. »مناسبات سرمایۀ فرهنگی و سبک
زندگی«. جامعهشناسی ایران، دورۀ سیزدهم، ش چهار، صص .33-1
ممتاز، فریده )1313(. »معرفی مفهوم طبقه از دیدگاه بوردیو«. پژوهشنامۀ علوم انسانی، ش ،32-31
صص .160-143
ولک، رنه و وارن، آستین )1330(. نظریۀ ادبیات. ترجمۀ ضیاء موحّد و پرویز مهاجر، چاپ سوم، تهران، نیلوفر.
References
Bourdieu, Pierre (2014). "Flaubert's Emotional Education". translated by Yousef
Abazari, Organon, pp. 9 and 10, pp. 112-77. (In Persian)
Bon Wits, Patrice (2017). Lessons from the Sociology of Pierre Bourdieu, translated
by Jahangir Jahangiri and Hassan Poursafir, third edition, Tehran, Agah. (In
Persian)
Fakouhi, Nasser (2002). History of Anthropological Thoughts and Theories, Tehran,
Ney. (In Persian)
---------------- (2017). Pierre Bourdieu and University Square, Volumes I and II,
Tehran, Research Institute for Cultural and Social Studies. (In Persian)
Grenfell, Michael (2014). Key Concepts of Pierre Bourdieu, translated by
Mohammad Mehdi Labibi, second edition, Tehran, Afkar. (In Persian)
Mumtaz, Farideh (2004). "Introduction of the concept of class from Bourdieu's point
of view". Journal of Humanities, Vol. 32-31, pp. 149-160. (In Persian)
Mohammadi, Jamal, VadadHir, Abu Ali and Mohammadi, Fardin (2012), "Relations
between cultural capital and lifestyle", Sociology of Iran, Volume 13, Vol. 4, pp.
1-33. (In Persian)
Payende, Hossein. (2016). The Position of Sociology of Literature in Contemporary
Literary Criticism, Website of the Iranian Sociological Association at:
www.isa.org.ir. (In Persian)
Riters, George (2016). Sociological Theory, translated by Houshang Naebi, third
edition, Tehran, Ney. (In Persian)
Saedi, GholamHossein (1396). Tars o Larz, 13th Edition, Tehran, Negah. (In
Persian)
Salehi Amiri, Seyed Reza and Sepehrnia, Rozita (2015). The model of promoting
cultural capital in Iran, Tehran, Phoenix. (In Persian)
Stones, Rob (2000). The Great Thinkers of Sociology, translated by Mehrdad
Mirdamadi, Tehran, Markaz. (In Persian)
Volk, René and Warren, Austin (2011). Theory of Literature, translated by Zia
Movahed and Parviz Mohajer, third edition, Tehran, Niloufar. (In Persian)
)