نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• مالک شعاعی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

چکیده

اصطلاحات ادبی در گذر زمان به دلیل تقسیم‏بندی علوم ادبی، در حوزۀ خاصی چون معانی، بیان، بدیع و عروض قرار گرفته است. می‏توان گفت هر صنعت اختصاص به علم خاص دارد اما مورد نادری چون تلوّن، متلوّن، تخریج، ذوبحرین و ذووزنین هم در حوزۀ علم بدیع هم در عروض دیده‏ می‏شود. تعارض در معنی قاموسی و اصطلاحی این واژگان با صورت کاربردی، باعث شده گاه برخی از نویسندگان عروض و بدیع بدین مقوله نپردازند. این مقاله به شیوۀ تحلیلی ــ توصیفی در تبیین این اندیشه است ‏که جایگاه واقعی این اصطلاحات فقط در عروض است و شایسته‏ نیست در بدیع مورد بررسی قرار گیرد. همچنین حوزۀ این اصطلاحات در عروض متفاوت است و هر کدام از این واژگان ساختار خاص دارد. تلوّن، متلوّن، ذوبحرین و ذووزنین دارای تعریف اصطلاحی واحد هستند و باید آنها را یکی دانست. در این صنعت، کمیت مصوت‏ها در تقطیع یک بیت تغییر می‏یابد و آهنگ شعر عوض می‏شود به گونه‏ای که دو وزن متفاوت و بالتبع دو بحر مختلف شکل می‏گیرد اما در تخریج، هیچ‏گونه تغییری در کمیت‏ مصوت‏ها دیده ‏نمی‏شود، فقط مرز تقطیع ارکان تغییر می‏یابد لذا بدون تغییر در آهنگ بیت، تنها نام افاعیل عروضی عوض می‏شود در نتیجه تغییر در بحر شعر حاصل می‏گردد. جامعۀ آماری این پژوهش، تمام کتب عروض و بدیع فارسی است. نمونۀ‏ آماری، بخش‏هایی از کتب مذکور است که به ذوبحرین و ذووزنین پرداخته ‏است. مصادیق تخریج و ذوبحرین در گسترۀ عروض نیز تبیین شده ‏است.

کلیدواژه‌ها

• عروض
• بدیع
• ذوبحرین
• ذووزنین و اوزان تخریج

عنوان مقاله [English]

Review of Two Rhythms, of Two Meters and Takhrij Semantic Interference in Exquisite and Arwad

نویسنده [English]

• Malek Shoaei

Associate Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Ilam branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran. jalil tajlil2

چکیده [English]

The literary idioms in the passing of time, due to the split of literary science, in the field of packing express specific meanings, such as the exquisite, and arwad fitted, be said every industry dedicated to specific scientific, but rare cases because tlon, Mercurial, takhrij, of two meters and of two rhythms are also in the field of science, exquisite and fitted in the field seen arwad. The conflict between the dictionary and idiomatic meaning of these words with the applied form has sometimes caused some prosaic and original writers not to address this category. This article is analytical-descriptive in explaining this idea that the real place of these terms is in prose and it is not worthy to be investigated in Badi. Also, the domain of these terms in prosody is different and each of these words has a specific structure: Taloon, Matlon, Zubahreen and Zuoznin have a single term definition and should be considered as one. In this industry, the quantity of vowels changes in the intersection of a verse and the tone of the poem changes in such a way that two different weights and consequently two different seas are formed. In Takhrej, there is no change in the quantity of vowels, only the border of intersection of elements is changed, therefore, without changing the rhythm of the verse, only the name of the prosody verbs is changed, as a result, a change is achieved in the poetry. The statistical population of the research is all the books of Persian poetry and poetry, The examples of Takhrej and Zubahreen are also explained in the scope of prosody.

کلیدواژه‌ها [English]

• Arwad
• two meters
• two rhythms
• exquisite and takhrij weight