نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• فائزه عرب یوسف آبادی

دانشیار/ دانشگاه زابل

چکیده

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی ادبیات متعهد، بازتاب مناسبات قدرت و سلطه در بستر اجتماعی است. در این راستا، داستان‌های زن زیادی و بچه مردم از جلال آل احمد، به‌ عنوان متونی که ابعاد مختلف سلطه‌ی جنسیتی، اقتصادی و اجتماعی را به تصویر می‌کشند، شایسته‌ی تحلیل هرمنوتیکی هستند. این پژوهش با بهره‌گیری از هرمنوتیک سیاسی فردریک جیمسون، به بررسی چگونگی بازنمایی نابرابری‌های ساختاری در این دو اثر می‌پردازد. نظریه‌ی جیمسون به دلیل تأکید بر رابطه‌ی میان متن و ساختارهای ایدئولوژیک، امکان خوانشی انتقادی از این داستان‌ها را فراهم می‌آورد.روش پژوهش، تحلیل کیفی و تطبیقی بر اساس خوانش انتقادی متن است. هدف اصلی، بررسی چگونگی بازتولید سلطه‌ی اجتماعی در این داستان‌ها و تبیین نقش حافظه‌ی فرهنگی در استمرار فرودستی زنان است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در زن زیادی، سلطه‌ی مردسالارانه منجر به طرد اجتماعی زن و بی‌هویتی او می‌شود، در حالی که در بچه مردم، سلطه‌ی اقتصادی و سرمایه‌داری، مادری را از معنای سنتی تهی کرده و به امری کالایی تبدیل می‌کند. همچنین، این داستان‌ها با ایجاد گفتمان‌های متضاد و چند آوا، تنش‌های میان سنت و مدرنیته را برجسته ساخته و نشان می‌دهند که حافظه‌ی فرهنگی، چگونه چرخه‌ی سرکوب زنان را بازتولید می‌کند. بدین ترتیب، این پژوهش نشان می‌دهد که آل احمد، با روایتی انتقادی، فرودستی زنان را نه امری فردی، بلکه محصول ساختارهای تاریخی و اجتماعی می‌داند.همچنین، این داستان‌ها با ایجاد گفتمان‌های متضاد و چند آوا، تنش‌های میان سنت و مدرنیته را برجسته ساخته و نشان می‌دهند که حافظه‌ی فرهنگی، چگونه چرخه‌ی سرکوب زنان را بازتولید می‌کند. بدین ترتیب، این پژوهش نشان می‌دهد که آل احمد، با روایتی انتقادی، فرودستی زنان را نه امری فردی، بلکه محصول ساختارهای تاریخی و اجتماعی می‌داند.

کلیدواژه‌ها

• بازنمایی اجتماعی
• چند آوایی
• حافظه‌ی فرهنگی
• سلطه‌ی جنسیتی
• کالایی‌ شدن

عنوان مقاله [English]

Political hermeneutic analysis of the stories "The Woman of Many" and "The Children of the People" written by Jalal Al-Ahmad based on Frederick Jameson's theory

نویسنده [English]

• faezeh arab yousefabadi

Associate Professor of University of Zabol/ University of Zabol

چکیده [English]

One of the prominent features of committed literature is its reflection of power relations and domination within the social context. In this regard, Zan-e Ziadi (The Superfluous Woman) and Bacheh Mardom (Somebody Else’s Child) by Jalal Al-e Ahmad, as texts depicting various aspects of gender, economic, and social oppression, merit a hermeneutic analysis. This study employs Fredric Jameson’s political hermeneutics to examine how structural inequalities are represented in these two works. Jameson’s theory, with its emphasis on the relationship between texts and ideological structures, enables a critical reading of these stories.This research follows a qualitative and comparative textual analysis. The primary objective is to investigate the reproduction of social domination in these narratives and to explain the role of cultural memory in sustaining female subjugation. The findings indicate that in Zan-e Ziadi, patriarchal dominance leads to the woman’s social exclusion and identity loss, whereas in Bacheh Mardom, economic and capitalist structures commodify motherhood, stripping it of its traditional meaning. Moreover, both stories, by incorporating polyphonic and conflicting discourses, highlight tensions between tradition and modernity and illustrate how cultural memory perpetuates the cycle of female oppression. Thus, this study argues that Al-e Ahmad, through a critical narrative, portrays women’s subjugation not as an individual experience but as a product of historical and social structures. The primary objective is to investigate the reproduction of social domination in these narratives and to explain the role of cultural memory in sustaining female subjugation. The findings indicate that in Zan-e Ziadi, patriarchal dominance leads to the woman’s social exclusion and identity loss, whereas in Bacheh Mardom, economic and capitalist structures commodify motherhood, stripping it of its traditional meaning. Moreover, both stories, by incorporating polyphonic and conflicting discourses, highlight tensions between tradition and modernity and illustrate how cultural memory perpetuates the cycle of female oppression. Thus, this study argues that Al-e Ahmad, through a critical narrative, portrays women’s subjugation not as an individual experience but as a product of historical and social structures.

کلیدواژه‌ها [English]

• Cultural Memory
• Gender Domination
• Polyphony
• Social Representation
• Commodification