Journal of Literary Criticism and Rhetoric
علمی-پژوهشی
بررسی تطبیقی مفهوم انسجام در بلاغت عربی و فارسی و دانش های وابسته به آن
بررسی تطبیقی مفهوم انسجام در بلاغت عربی و فارسی و دانش های وابسته به آن

هما رحمانی؛ عبدالله رادمرد؛ احسان قبول

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.377961.2007

چکیده
   انسجام از جمله اصطلاحاتی است که در منابع بلاغت عربی و فارسی مطرح شده است. این اصطلاح را برای نخستین بار اسامة بن منقذ در قرن ششم در معنای بدیهه­گویی و سخن به دور از تکلّف و پیچیدگی مطرح ساخت. در این ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
موتیف (بن‌مایه) در نمایش‌نامه شب هزار و یکم فارسی
موتیف (بن‌مایه) در نمایش‌نامه شب هزار و یکم فارسی

عبدالرضا نادری‌فر؛ معصومه احمدی

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 25-44

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.395808.2061

چکیده
  بهرام بیضایی، یکی از برجسته‌ترین نمایش‌نامه‌نویسانِ ادبیات نمایشی معاصر ایران است که در هر یک از نمایش‌نامه‌هایش، بازآفرینی و ابتکار و خلاقیّت به چشم می‌خورد. یکی از نمایش‌نامه‌های برجسته وی «شب ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
تحلیل هرمنوتیک سیاسی داستان‌های زن زیادی و بچه مردم نوشته جلال آل احمد بر اساس نظریه فردریک جیمسون
تحلیل هرمنوتیک سیاسی داستان‌های زن زیادی و بچه مردم نوشته جلال آل احمد بر اساس نظریه فردریک جیمسون

فائزه عرب یوسف آبادی

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 45-66

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.392584.2052

چکیده
  یکی از ویژگی‌های برجستة ادبیات متعهد، بازتاب مناسبات قدرت و سلطه در بستر اجتماعی است. در این راستا، داستان‌های زن زیادی و بچه مردم از جلال آل احمد، به‌عنوان متونی که ابعاد مختلف سلطة جنسیتی، اقتصادی ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
بررسی مقایسه‌ای الگوی سفر قهرمان در روایت‌های بیژن نجدی بر اساس الگوی جوزف کمبل (مورد مطالعاتی: گیاهی در قرنطینه و شب سهراب کشان)
بررسی مقایسه‌ای الگوی سفر قهرمان در روایت‌های بیژن نجدی بر اساس الگوی جوزف کمبل (مورد مطالعاتی: گیاهی در قرنطینه و شب سهراب کشان)

مجید هوشنگی؛ محبوبه مباشری؛ فاطمه آموزگار

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 67-94

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.400078.2074

چکیده
  کهن‌الگوها تجربه و حافظۀ مشترک پیشینیان است که از گذشته تا کنون به نسل جدید انتقال پیدا کرده و در نتیجه یکی از بنیادی‌ترین پدیده‌های عصر جدید، برخورد انسان‌های مدرن و پست مدرن با مسائل کهن‌الگویی ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
از رؤیای برابری تا بازتولید خشونت: تحلیلی جامعه‌شناختی بر رمان یادداشت‌های یک دیکتاتور
از رؤیای برابری تا بازتولید خشونت: تحلیلی جامعه‌شناختی بر رمان یادداشت‌های یک دیکتاتور

حسام خالویی؛ محمدصادق بصیری؛ نجمه حسینی سروری

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 95-121

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.399312.2070

چکیده
  این مقاله با رویکردی نقادانه و جامعه‌شناختی، به بررسی عمیق رمان یادداشت‌های یک دیکتاتور نوشتۀ هدایت‌الله حکیم‌الهی می‌پردازد و سیر پیچیدۀ دگرگونی شخصیت اصلی را از یک شهروند فرودست و به‌ظاهر عدالت‌خواه، ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
فرقه گرایی به‌مثابه ساختار ایستا در سه‌گانه ابوتراب خسروی
فرقه گرایی به‌مثابه ساختار ایستا در سه‌گانه ابوتراب خسروی

حسین جودوی؛ محمد علی محمودی؛ محمد امیر مشهدی

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 121-146

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.395211.2057

چکیده
  این پژوهش با هدف تحلیل فرقه‌گرایی به‌مثابه یک ساختار مولار در سه‌گانه ابوتراب خسروی، شامل اسفار کاتبان، رود راوی و مَلَکان عذاب، انجام شده است. با تکیه بر نظریات ژیل دلوز و فلیکس گتاری، به‌ویژه مفاهیمی ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
بررسی گفتمان فرهنگی شعر پست مدرن در ایران
بررسی گفتمان فرهنگی شعر پست مدرن در ایران

احمد خلیلی

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 147-174

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.395388.2058

چکیده
  یکی از موضوعات مناقشه‌برانگیز در شعر امروز فارسی، شکل‌گیری و رواج جریان شعر پست‌مدرن است؛ جریانی که در نقد نیز دو موضع به غایت افراطی و در تقابل با یکدیگر را شکل داده است؛ چنان‌که منتقدان مخالف، آن ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
بررسی تناسب وزن شعر با گوشه‌های آواز سنتی
بررسی تناسب وزن شعر با گوشه‌های آواز سنتی

محمد حسن ارجمندی‌فر

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 175-200

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.379087.2006

چکیده
  گوشه‌های آواز سنتی ایران از دیرباز بر بستر شعر فارسی اجرا شده‌اند، چنانکه گویی همزاد هم‌اند. آنچه این پیوند کهن را محکم‌تر می‌کند عنصر مشترک «وزن» است. بر این اساس دو نظر وجود دارد که برخی وزن‌های ...  بیشتر