کاربرد صوت و شبه‌جمله به عنوان شگردی خاص در ادبیات کودکان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات

2 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

زبان انواع ادبی خاص و ویژه‌ای دارد و عناصر تشکیل‌دهندۀ هر یک از آن‌ها متفاوت به نظر می‌رسد. واژگان و چگونگی کاربست آن‌ها موجب پیدایی ژانرهای ادبی و متفاوت از یکدیگر می‌شود. با نگاهی دقیق به هر یک از انواع ادبی و بررسی حوزۀ واژگانی آن‌ها درمی‌یابیم که حوزۀ واژگانی و نیز حوزۀ مفهومی آن‌ها در شاکله‌ای به نام انسجام واژگانی و در نتیجه، اتحاد مفهومی قرار می‌گیرد. زبان و ادب کودکانه نیز از این امر مستثنی نیست. این نوع ادبی از نظر کارکرد زبان در حوزه‌های مفهومی، نحوی و دیگر بخش‌ها، ویژگی‌های خاص خود را دارد و این خصایص است که نوع ادبی کودکان و نوجوانان را به وجود می‌آورد. کاربرد صوت و شبه‌جمله در بسیاری از انواع چندان جایی ندارد و به‌کارگیری آن‌ها مورد توجه نیست، لیکن در نوع ادبی کودکان یا به عبارتی دیگر، در زبان و ادب کودکان اهمیت خاصی دارد که  به سبب محسوس کردن مطالب و نگاه به محیط پیرامونی و عینی و نیز جلب توجه بیشتر آن‌ها صورت می‌گیرد. این مقاله می‌کوشد تا دربارۀ موضوع صوت و شبه‌جمله در چند اثر داستانی کودکان پژوهش نماید و نشان دهد آن دو از عناصر پرکاربرد در این انواع است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Use of Exclamation in Children’s Literature

نویسندگان [English]

  • tahere kiaei 1
  • Abbasali Vafaei 2
  • Ruqayyah Sadraie 3
1 Ph.D. Candidate of Persian Language and Literature Azad Eslamic Tehran
2 Professor of Persian Language and Literature Alame Tabtabei of University
3 Assistant Professor of Persian Language and Literature Azad Eslamic Tehran
چکیده [English]

Different literary genres employ different languages made of different elements. Children’s literature is not an exception. This type of literary language, in terms of conceptual and syntactic function, has its own characteristics. These characteristics create children and adolescents’ literature. Exclamation, which is not used in most literary genres, plays a prominent role in children’s literature. This is because it makes issues more tangible and makes them see their environment better and absorbs them. This article tries to study the used of exclamation in several children’s fictional works to demonstrate that it is one of the most common elements in this genre.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Children’s literature
  • Exclamation
  • Objective
  • Visual
  • Concrete issues
  • Abstract issues
  • Story
  • Literary work

مراجع

انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (1377)، دستور زبان فارسی 2، چاپ 15، تهران، فاطمی.
بهرنگی، صمد (1387)، قصه‌های بهرنگ (مجموعۀ قصه‌ها)، چاپ 8، تهران، نشر سرایش.
خیام‌پور، عبدالرّسول (1389)، دستور زبان فارسی، چاپ 5، تبریز، انتشارات ستوده.
سعادت ، اسماعیل (1385). دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، چاپ 1 ، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
شمیسا، سیروس (1383)، بیان و معانی، چاپ8، تهران، انتشارات فردوس.
عموزاده، محمد و حسن آزموده (1393)، «جنبه‌های دستور معترضه بر اساس نمونه‌هایی از زبان فارسی»، نشریۀ پژوهش‌های تطبیقی، س4، ش7، صص 45ـ67.
فرشیدورد، خسرو (1384)، دستور مفصل امروز، چاپ2، تهران، نشر سخن.
کیانوش، محمود (1389)، شعر زبان کودکی انسان، چاپ 1، تهران، نشر قطره.
مختار عمر، احمد (1385)، معناشناسی، ترجمۀ سید حسین سیدی، چاپ1، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
مهاجر، مهران و محمد نبوی (1376)، به سوی زبان‌شناسی شعر: رهیافتی نقشگرا، چاپ1، تهران، آگه.
اصفهانی، میرزا حبیب (1289)، دستور سخن، چاپ1، تهران، انتشارات مؤلف.
ناتل خانلری، پرویز (1377)، دستور زبان فارسی، چاپ16، تهران، توس.
وفایی، عباسعلی و سمیه آقابابایی (1394)، علم معانی و دستور زبان فارسی، چاپ1، تهران، نشر علمی.
همایی، جلال‌الدّین (1366)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ2، تهران، انتشارات توس.
هلیدی، مایکل و رقیه حسن (1393)، زبان، بافت و متن، مترجمان مجتبی منشی‌زاده و طاهره ایشانی، چاپ1، تهران، نشر علم.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 آبان 1397
  • تاریخ بازنگری: 20 مهر 1398
  • تاریخ پذیرش: 01 بهمن 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار