Journal of Literary Criticism and Rhetoric

پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت

فصلنامه «پژوهشنامه نقد وادبی و بلاغت» دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تهران، نشریه ای علمی در حوزه نقد ادبی و بلاغت است که در چهار شماره «بهار - تابستان- پاییز -زمستان» منتشر می‌شود. نقد از جمله حوزه‌های بسیار جالب و قابل توجه در ادبیات است. نشریه نقد  ادبی و بلاغت با تکیه بر نقد ادبی فعالیت می کند و مقالاتی را که در این حوزه با محتوای علمی و پژوهشی نگاشته شده است مورد توجه قرار می‌دهد. در مقالات نقد باید اساساً وجه ممیزه و برجستگی خاص اثر را چنان بازنمایی کند که فردیت و تشخص هنری متن و ارزش خلاقه آن را در تاریخ ادبیات یا در درون یک اثر ادبی نشان دهد. اگر مقالاتی با این ساختار تنظیم شود نشریه پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت از آن استقبال می کند.

معرفی مجله

عنوان مجله: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت

صاحب امتیاز: دانشگاه تهران

ناشر: انتشارات دانشگاه تهران

 عنوان انگلیسی مجله: Journal of Literary Criticism and Rhetoric

گروه علمی (موضوعی): علوم انسانی

زیر گروه: نقد- ادبیات

درجه علمی: علمی- پژوهشی

تاریخ آغاز اعتبار:  25/12/1392

نوع داوری: دو سو ناشناس، گمنام و محرمانه

میانگین بازه زمانی بررسی اولیه مقالات دریافتی: حدود 15روز

میانگین بازه زمانی فرایند داوری پذیرش مقالات: 4 هفته، حداقل دو داور 

درصد پذیرش مقالات: 15درصد

فاصله انتشار: دو فصلنامه

زبان مجله:  فارسی (چکیده و منابع به انگلیسی و فارسی)

نوع انتشار:  الکترونیکی

نوع دسترسی: رایگان (تمام متن)

شاپا چاپـــــی: 9850-2382

شاپا الکترونیکی: 7627-2676

شیوه استناددهی: APA

تلفن:   61112999

رایانامه مجله:  jlcr@ut.ac.ir

آدرس اینترنتی: https://jlcr.ut.ac.ir

هزینه داوری مقاله:  دارد.

هزینه پذیرش نهایی و انتشار:  دارد.

حق‌مؤلف (کپی‌رایت) مقالات: مجله تابع قوانین بین‌المللی حق نشر همگانی کرییتیو کامنز است. حق‌مؤلف مقالات از آن نویسندگان است و نویسندگان مالک و صاحب حق‌مؤلف اثر خود هستند.

 کمیته بین‌المللی اخلاق نشر (کوپ): مجله « پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت » با احترام به قوانین اخلاق نشر، تابع راهنماها، اصول و قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) است و از آیین‌نامۀ اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌کند.

سیاست مبارزه با سرقت ادبی و همانندجویی: بر اساس قرارداد با شرکت سیناوب تمامی مقالات ارسالی به نشریه پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت قبل از ورود به فرایند داوری از طریق نرم‌افزارهای مشابهت‌یاب، همتایاب و سمیم‌نور بررسی خواهند شد.

قابل توجه نویسندگان: مجله بعد از داوری و برای چاپ مقاله، هزینه دریافت خواهد کرد؛ اما  بازنشر اطلاعات در این پایگاه با ذکر منبع آزاد است. با توجه به درخواست کمیسیون نشریات علمی کشور، ثبت و نمایش شناسه رایگان ORCID و استفاده از رایانامه دانشگاهی یا سازمانی برای نویسندگان مقالات الزامی است. بنابراین، از نویسندگان محترم درخواست می‌شود قبل از ارسال مقاله به مجله نسبت به اخذ کد شناسه پژوهشگرORCID  و رایانامه دانشگاهی/سازمانی اقدام نمایند.

نویسنده مسئول مکاتبات: نویسنده مسئول مقاله می تواند عضو هیئت علمی یک دانشگاه، مرکز یا پژوهشگاه باشد و ارسال مقاله به مجله آزاد  و یا نامه تأییدیه مکتوب وی و فرم‌های ذیل همراه مقاله ارسال شود. دانشجویان دکتری- ارشد به تنهایی نمی‌توانند مقاله ارسال کننده نویسنده مسئول بر اساس توافق طرفین آزاد است. مسئولیت اطمینان از عدم سرقت ادبی، داده‌سازی و استفاده نادرست از هوش مصنوعی متوجه نویسندگان مقاله است.

فایل‌ها و فرم‌های لازم: فایل های ضروری که باید از طریق سامانۀ دریافت مقاله‌ها ارسال شوند:

 ۱. فایل اصلی مقاله (بدون نام نویسندگان و با رعایت راهنمای نویسندگان در قالب/تمپلت مجله) ( به بخش راهنمای نویسندگان رجوع کنید).

 ۲. فایل صفحه عنوان شامل مشخصات نویسندگان

 ۳. فرم تعهدنامه (باید شامل عنوان مقاله و نام و نام خانوادگی تمام نویسندگان باشد و به امضای همه نویسندگان رسیده باشد). ( به بخش راهنمای نویسندگان رجوع کنید).

 ۴. فرم تضاد منافع  و تعهد اثر (باید توسط نویسنده مسئول امضاء و به همراه فایل مقاله بارگذاری شود). ( به بخش راهنمای نویسندگان رجوع کنید).

قالب مقالات مجله: نسخه نهایی مقاله بعد از طی کردن مراحل داوری و پذیرش مقاله بایستی در قالب/تمپلت مقالات مجله ارسال شود. در غیر این صورت ترتیب اثر داده نخواهد شد. ( به بخش راهنمای نویسندگان رجوع کنید).

******************************************************

توجه: نویسندگان بایستی برای مقالات پذیرفته شده نهایی علاوه بر چکیده انگلیسی کوتاه، یک چکیده انگلیسی مبسوط بین 1000 تا 1200 کلمه تهیه  و در مقاله  مطابق تامپل نمونه قرار دهند و آن را به همراه سایر فایل های تکمیلی  از طریق سامانه نشریه ارسال نمایند. برای ویرایش چکیده انگلیسی می‌توان از هوش مصنوعی  به منظور بازبینی املاء و گرامر و  بازنویسی متن استفاده کرد. پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت برای بررسی اولیه، مبلغ 1500000 هزارریال به‌ عنوان هزینه داوری و در صورت پذیرش مقاله، مبلغ،4500000 هزار ریال به‌ عنوان هزینه انتشار (مجموع 6000000ریال ) دریافت خواهد کرد. به ‌همین‌ منظور، لازم است پس از اعلام دفتر نشریه، مبلغ یاد شده از طریق درگاه آنلاین موجود در سامانه پرداخت شود. به همین منظور لازم است پس از اعلام دفتر مجله مبلغ فوق به شماره حساب ۴۰۰۱۰۷۰۱۰۳۰۰۶۸۲۵ (شبا: IR830100004001070103006825) و شناسه واریز 314070174140107000000002002202 به نام تمرکز وجوه اختصاصی دانشگاه تهران  نزد بانک مرکزی واریز و تصویر برگه واریزی به ایمیل مجله ارسال فرمایید.کلیه مراحل دریافت، داوری، بازنگری، پذیرش و یا رد و در نهایت انتشار مقالات از طریق سایت مجله صورت می‌پذیرد. گواهی پذیرش مقاله به صورت دستی امکان ندارد.نویسندگان مقاله نباید بیشتر از دو نفر باشند به استثنای دانشجویان دکتری که فقط می‌توانند نام استاد راهنما و یک استاد مشاور در مقاله مستخرج از رساله دکتری درج نمایند. در ضمن دانشجویان دکتری، دانشجویان کارشناسی ارشد  و همچنین فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد به تنهایی نمی‌توانند مقاله جهت ارزیابی ارسال کنند و در صورت عدم توجه به این بند مقالات ایشان از دستور کار  مجله خارج خواهد شد.دریافت شناسۀ orcid برای تمامی نویسندگان اجباری است. لذا ضروری است قبل از ارسال مقاله در سایت https://orcid.org  ثبت نام کنند و پس از دریافت کد یادشده برای ارسال مقاله اقدام فرمایند. نمره پذیرش در مجله پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت  70 از 100 است. برای واریز هزینه‌های مربوط لازم است پس از درخواست کتبی مجله که به ایمیل نویسندۀ مسئول فرستاده می‌شود، از طریق درگاه بانکی مندرج در سامانۀ مجله اقدام فرمایید. پیگیری روند بررسی مقاله از طریق سامانه و در صورت نیاز از طریق مکاتبه با ایمیل مجله امکان‌پذیر است.

*************************************************************************************************************

گوگل اسکولار       ابیسکو کتابخانه ملی  سمیم نورسیویلیکا     

                                         

سازمان اسناد و کتابخانه ملی                 

ORCIDDOI  https://publicationethics.org/

علمی-پژوهشی
بررسی تطبیقی مفهوم انسجام در بلاغت عربی و فارسی و دانش های وابسته به آن
بررسی تطبیقی مفهوم انسجام در بلاغت عربی و فارسی و دانش های وابسته به آن

هما رحمانی؛ عبدالله رادمرد؛ احسان قبول

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.377961.2007

چکیده
   انسجام از جمله اصطلاحاتی است که در منابع بلاغت عربی و فارسی مطرح شده است. این اصطلاح را برای نخستین بار اسامة بن منقذ در قرن ششم در معنای بدیهه­گویی و سخن به دور از تکلّف و پیچیدگی مطرح ساخت. در این ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
موتیف (بن‌مایه) در نمایش‌نامه شب هزار و یکم فارسی
موتیف (بن‌مایه) در نمایش‌نامه شب هزار و یکم فارسی

عبدالرضا نادری‌فر؛ معصومه احمدی

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 25-44

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.395808.2061

چکیده
  بهرام بیضایی، یکی از برجسته‌ترین نمایش‌نامه‌نویسانِ ادبیات نمایشی معاصر ایران است که در هر یک از نمایش‌نامه‌هایش، بازآفرینی و ابتکار و خلاقیّت به چشم می‌خورد. یکی از نمایش‌نامه‌های برجسته وی «شب ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
تحلیل هرمنوتیک سیاسی داستان‌های زن زیادی و بچه مردم نوشته جلال آل احمد بر اساس نظریه فردریک جیمسون
تحلیل هرمنوتیک سیاسی داستان‌های زن زیادی و بچه مردم نوشته جلال آل احمد بر اساس نظریه فردریک جیمسون

فائزه عرب یوسف آبادی

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 45-66

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.392584.2052

چکیده
  یکی از ویژگی‌های برجستة ادبیات متعهد، بازتاب مناسبات قدرت و سلطه در بستر اجتماعی است. در این راستا، داستان‌های زن زیادی و بچه مردم از جلال آل احمد، به‌عنوان متونی که ابعاد مختلف سلطة جنسیتی، اقتصادی ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
بررسی مقایسه‌ای الگوی سفر قهرمان در روایت‌های بیژن نجدی بر اساس الگوی جوزف کمبل (مورد مطالعاتی: گیاهی در قرنطینه و شب سهراب کشان)
بررسی مقایسه‌ای الگوی سفر قهرمان در روایت‌های بیژن نجدی بر اساس الگوی جوزف کمبل (مورد مطالعاتی: گیاهی در قرنطینه و شب سهراب کشان)

محبوبه مباشری؛ مجید هوشنگی؛ فاطمه آموزگار

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 67-94

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.400078.2074

چکیده
  کهن‌الگوها تجربه و حافظۀ مشترک پیشینیان است که از گذشته تا کنون به نسل جدید انتقال پیدا کرده و در نتیجه یکی از بنیادی‌ترین پدیده‌های عصر جدید، برخورد انسان‌های مدرن و پست مدرن با مسائل کهن‌الگویی ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
از رؤیای برابری تا بازتولید خشونت: تحلیلی جامعه‌شناختی بر رمان یادداشت‌های یک دیکتاتور
از رؤیای برابری تا بازتولید خشونت: تحلیلی جامعه‌شناختی بر رمان یادداشت‌های یک دیکتاتور

حسام خالویی؛ محمدصادق بصیری؛ نجمه حسینی سروری

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 95-121

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.399312.2070

چکیده
  این مقاله با رویکردی نقادانه و جامعه‌شناختی، به بررسی عمیق رمان یادداشت‌های یک دیکتاتور نوشتۀ هدایت‌الله حکیم‌الهی می‌پردازد و سیر پیچیدۀ دگرگونی شخصیت اصلی را از یک شهروند فرودست و به‌ظاهر عدالت‌خواه، ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
فرقه گرایی به‌مثابه ساختار ایستا در سه‌گانه ابوتراب خسروی
فرقه گرایی به‌مثابه ساختار ایستا در سه‌گانه ابوتراب خسروی

حسین جودوی؛ محمد علی محمودی؛ محمد امیر مشهدی

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 121-146

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.395211.2057

چکیده
  این پژوهش با هدف تحلیل فرقه‌گرایی به‌مثابه یک ساختار مولار در سه‌گانه ابوتراب خسروی، شامل اسفار کاتبان، رود راوی و مَلَکان عذاب، انجام شده است. با تکیه بر نظریات ژیل دلوز و فلیکس گتاری، به‌ویژه مفاهیمی ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
بررسی گفتمان فرهنگی شعر پست مدرن در ایران
بررسی گفتمان فرهنگی شعر پست مدرن در ایران

احمد خلیلی

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 147-174

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.395388.2058

چکیده
  یکی از موضوعات مناقشه‌برانگیز در شعر امروز فارسی، شکل‌گیری و رواج جریان شعر پست‌مدرن است؛ جریانی که در نقد نیز دو موضع به غایت افراطی و در تقابل با یکدیگر را شکل داده است؛ چنان‌که منتقدان مخالف، آن ...  بیشتر
علمی-پژوهشی
بررسی تناسب وزن شعر با گوشه‌های آواز سنتی
بررسی تناسب وزن شعر با گوشه‌های آواز سنتی

محمد حسن ارجمندی‌فر

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1404، صفحه 175-200

https://doi.org/10.22059/jlcr.2025.379087.2006

چکیده
  گوشه‌های آواز سنتی ایران از دیرباز بر بستر شعر فارسی اجرا شده‌اند، چنانکه گویی همزاد هم‌اند. آنچه این پیوند کهن را محکم‌تر می‌کند عنصر مشترک «وزن» است. بر این اساس دو نظر وجود دارد که برخی وزن‌های ...  بیشتر
ظرفیت‌ها و محدودیت‌های نظریة باختین در نقد ادبی
ظرفیت‌ها و محدودیت‌های نظریة باختین در نقد ادبی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 1-19

https://doi.org/10.22059/jlcr.2023.361223.1944

چکیده
  میخائیل باختین در زمرة تأثیرگذارترین نظریه‌پردازان نقد ادبی در قرن بیستم محسوب می‌شود که آراء و اندیشه‌هایش، به‌ویژه در حوزه نقد رمان، بسیار مورد توجه پژوهشگران مطالعات ادبی جهان قرار گرفته است؛ ...  بیشتر
چیستی و چگونگی «رئالیسم سمبولیک» در متون ادبی
چیستی و چگونگی «رئالیسم سمبولیک» در متون ادبی
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 103-120

https://doi.org/10.22059/jlcr.2024.337803.1958

چکیده
  پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی مروری و انتقادی رئالیسم سمبولیک، ضمن تحلیل سه جنبۀ مهم از شناخت‌شناسی آن، چیستی و چگونگی رئالیسم سمبولیک را در متون ادبی تبیین نماید. بدین منظور در سه بخش، بافتِ موقعیتی ...  بیشتر
مبالغه؛ تصویری فراتر از خیال
مبالغه؛ تصویری فراتر از خیال
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 95-114

https://doi.org/10.22059/jlcr.2014.50571

چکیده
  مبالغه تصویری است بلاغی که اغلب برای آرایش کلام و جلب توجّه شنونده به کار می­رود. در مبالغه، شاعر با استفاده از دو شیوۀ بزرگ­نمایی و کوچک­نمایی مفاهیم خُرد را بزرگ­ جلوه می­دهد و مفاهیم بزرگ­را ...  بیشتر
نگاهی نو به ایهام در بدیع فارسی
نگاهی نو به ایهام در بدیع فارسی
دوره 2، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 115-134

https://doi.org/10.22059/jlcr.2014.50572

چکیده
  ایهام یکی از مهم­ترین صنایع معنوی بدیع در ادبیات فارسی است، اما علی رغم اهمیتش در تعریف و انواع آن در کتب بدیع و بلاغت دقت کافی نشده است. یکی از اهداف مقالۀ   حاضر بازتعریف ایهام است. در این مقاله ...  بیشتر
بررسی و مقایسة ایهام و گونه‌های آن در اشعار خاقانی و حافظ
بررسی و مقایسة ایهام و گونه‌های آن در اشعار خاقانی و حافظ
دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 37-56

https://doi.org/10.22059/jlcr.2013.35932

چکیده
  در تحلیل شعر هر شاعری، ساخت‌های گوناگونی را می‌توان اختیار کرد و دورنمایه‌ها و عناصر محتوایی و معنایی شعر را توصیف کرد و این که تا چه میزان بکر و ناب هستند و تأثیر این اندیشه‌ها و تفکّرات بر تفکّر شاعران ...  بیشتر